Nieuwsbrief met nieuws, overheidsinformatie en recente boeken en artikelen over het thema arbeidsmarkt en arbeidsparticipatie |
|
|
|
Wacht niet met de inburgering en arbeidsmarktintegratie van statushouders Nieuwsbericht CPB, 2 september 2021. Eén op de vijf à zes statushouders verhuist binnen de inburgeringstermijn van drie jaar naar een andere gemeente, maar ze verhuizen niet naar gemeenten waar ze een grotere baankans hebben. Gemeenten kunnen daarom het beste direct starten met de inburgering en begeleiding van statushouders naar werk, zowel uit maatschappelijk als gemeentelijk belang. Dit blijkt uit het CPB-onderzoek ‘Investeren in de arbeidsmarktintegratie van statushouders’ Cedris: 'Ontwikkeling naar inclusieve arbeidsmarkt stagneert' Nieuwsbericht Cedris, 2 september 2021. De coronapandemie had in 2020 forse gevolgen voor de bedrijfsvoering van de sociale werkbedrijven. Voor veel mensen in de Participatiewet die ondersteuning nodig hebben bij het vervullen van een baan was het perspectief minder gunstig. De nieuwe instroom vanuit de Participatiewet liep fors terug, zegt Cedris. Einde steunpakketten voor banen en economie Nieuwsbericht Min. SZW, 30 augustus 2021. Het kabinet stopt per 1 oktober met de generieke steunmaatregelen die de afgelopen anderhalf jaar de Nederlandse economie zoveel mogelijk door de coronacrisis hebben geholpen. Een aantal specifieke ondersteunende maatregelen blijft van kracht in het vierde kwartaal. Net als de aanvullende maatregelen gericht op omscholing en aanpassingsvermogen van de economie. 300 duizend werkende 65-plussers in 2020 Nieuwsbericht CBS, 25 augustus 2021. Er zijn steeds meer mensen van 65 jaar of ouder met betaald werk. De toename heeft twee oorzaken: door de vergrijzing neemt het aantal 65-plussers toe, maar ook is een groter percentage 65-plussers aan het werk. Vooral de arbeidsparticipatie van 65-jarigen is flink toegenomen. Werkloosheid daalt het sterkst onder jongeren Nieuwsbericht CBS, 19 augustus 2021. In juli 2021 waren 289 duizend mensen werkloos. Dat is 3,1 procent van de beroepsbevolking. Over de afgelopen drie maanden daalde het aantal werklozen met gemiddeld 9 duizend per maand. Vooral de jeugdwerkloosheid liep sterk terug en het aantal werkende jongeren steeg sterk. Het totaal aantal werkenden nam in dezelfde periode toe met 30 duizend per maand. In een jaar 150 duizend werkenden erbij Nieuwsbericht CBS, 19 augustus 2021. In het tweede kwartaal van 2021 waren er 150 duizend mensen meer aan het werk dan een jaar eerder. Er startten meer mensen met een betaalde baan dan er stopten. “Er liggen fantastische tijden met veel kansen voor ons!” Zipconomy, 2 augustus 2021 Bettina Schaller kijkt positief naar de toekomst: “Er zijn wereldwijd miljoenen vacatures, ontzettend veel banen zijn beschikbaar. Ik kijk met spanning uit naar wat op ons afkomt in de wereld van werk!” De impact van de coronapandemie op de arbeidsmarktpositie van jonge werkenden Nieuwsbericht SEO, 28 juli 2021. De negatieve impact van de coronapandemie op de baankansen van jonge werkenden (23-35-jarigen) lijkt het afgelopen jaar van tijdelijke aard te zijn geweest. Zo zijn de gemiddelde baankansen op een substantiële baan (dat is een baan in loondienst voor minimaal drie dagen per week) van jonge werkenden na een korte dip tijdens de eerste lockdown hersteld tot op het niveau van voor de pandemie. Deze monitor is de eerste in een reeks van drie halfjaarlijkse monitors die deel uitmaken van een meerjarig onderzoek naar de impact van de coronapandemie op de arbeidsmarktpositie van jonge werkenden. Toegenomen handel met China en Oost Europa raakt Nederlandse werknemers nauwelijks Nieuwsbericht CPB, 27 juli 2021. In tegenstelling tot studies voor andere landen vinden we voor Nederland geen robuust effect op de lokale werkgelegenheid, lonen en ongelijkheid van een toenemende handel met China en de Midden- en Oost-Europese landen. Het effect is op zijn best klein, waarbij de positieve effecten van toegenomen exporten de negatieve effecten van de toegenomen importen tegengaan. Studie & Werk 2021 Nieuwsbericht SEO, 26 juli 2021. De baankansen van hbo- en wo-afgestudeerden die in de tweede helft van 2019 de arbeidsmarkt opkwamen zijn na een korte dip tijdens het begin van de coronapandemie gemiddeld hoger dan die van de vorige lichting starters. De mate waarin afgestudeerden één jaar na afstuderen een vast dienstverband hebben, is bij hbo-afgestudeerden gestegen en bij wo-afgestudeerden licht gedaald. De effecten van werk op geestelijke gezondheid en criminele activiteit voor mensen met een arbeidsbeperking Nieuwsbericht CPB, 22 juli 2021. In een paper onderzoeken het CPB en het SCP of betaald werk voor mensen met een arbeidsbeperking tot positieve effecten op andere leefgebieden leidt. Bijvoorbeeld het hebben van een baan vermindert de kans op het gebruik van geestelijke gezondheidszorg (ggz), de kans op het gebruik van Wmo-ondersteuning en de kans op crimineel gedrag. Zet in op brede welvaart bij arbeidsmigratie : Advies over arbeidsmigratie Nieuwsbericht KIS, 22 juli 2021. De kansen die arbeidsmigratie van buiten de Europese Unie biedt voor de Nederlandse samenleving worden nu niet voldoende afgewogen en benut. Dat stelt de Adviescommissie Vreemdelingenzaken (ACVZ) in een recent, verkennend advies aan de regering. Infographic Aanpak jeugdwerkloosheid Min. SZW, 22 juli 2021. Infographic over perspectief bieden voor jongeren op vervolgonderwijs of werk. CPB Lecture 2021 "De toekomst van werk" Nieuwsbericht CPB, 20 juli 2021. Welke banen zijn verdwenen en welke banen zijn ontstaan en hoe gaat dat verder in de toekomst? Wie zijn de winnaars en wie zijn de verliezers? En wat zijn de uitdagingen voor beleid? Die vragen staan centraal op de CPB Lecture 2021 op 23 september 2021. Integratie op de arbeidsmarkt van mensen met een beperking in Nederland laat te wensen over Nieuwsbericht Panteia, 19 juli 2021. Ondanks het feit dat de kansen op werk voor jongeren met een beperking in Nederland zijn toegenomen, is hun inkomenspositie verslechterd en is het meeste werk dat voor hen beschikbaar is op tijdelijke basis. Dit blijkt o.a. uit het Eurofound-rapport "Disability and arbeidsmarktintegratie: beleidstrends en ondersteuning in EU-lidstaten" (2021) Aandeel vrouwen in topfuncties gegroeid in 2020 Nieuwsbericht SCP, 14 juli 2021. Update van cijfers over vrouwen in topfuncties in de Emancipatiemonitor van het SCP en het CBS. De monitor bevat de meest recente gegevens over thema’s die in het landelijk emancipatiebeleid centraal staan. 1 op 5 werkenden rond Amsterdam in bedrijfseconomisch beroep Nieuwsbericht CBS, 14 juli 2021. In en rond Amsterdam woonden in 2020 relatief veel werkenden met een bedrijfseconomisch of administratief beroep. In het zuidoostelijk deel van Noord-Brabant waren beroepen in techniek en ICT oververtegenwoordigd, in en rond Nijmegen en Groningen waren dat zorg- en welzijnsberoepen. Dat meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers over beroepsklassen per regio. Basis arbeidsmarkt vraagt investeringsplan Nieuwsbericht VNG, 12 juli 2021. De VNG wil met het rijk en overige partners aan de slag om meer te investeren in de basis van de arbeidsmarkt: het activeren van mensen in plaats van het verstrekken van uitkeringen. Bureau Berenschot deed onderzoek naar de benodigde financiën om de Participatiewet adequaat te kunnen uitvoeren. 'Afspraken Aanpak Jeugdwerkloosheid zijn eerste stap in de goede richting' Nieuwsbericht 8 juli 2021. De afspraken die FNV Young & United heeft gemaakt met de ministeries van SZW, OCW, gemeenten, het onderwijs, UWV, andere (jongeren)vakbonden, werkgevers en SBB om de jeugdwerkloosheid aan te pakken zijn een stap in de goede richting. Dit meldt FNV. Labour market prospects by educations and occupations up to 2026 Nieuwsbericht ROA, 7 juli 2021. New report in Dutch on labour market forecasts until 2026 shows good prospects for graduates in science and engineering, healthcare and education. Aantal banen Banenafspraak net niet gehaald tijdens coronajaar Nieuwsbericht Min. SZW, 7 juli 2021. Het afgesproken aantal banen van de Banenafspraak voor mensen met een arbeidsbeperking is voor het eerst niet gehaald. Werkgevers in zowel de sector markt als overheid hebben afgesproken elk jaar extra banen te creëren voor mensen met een arbeidsbeperking. Dit is de Banenafspraak. Eind 2025 moet de teller op 125.000 extra banen staan; 100.000 banen erbij bij marktwerkgevers en 25.000 banen erbij bij overheidswerkgevers. Meer begeleiding naar vervolgopleiding en werk Nieuwsbericht Min. SZW, 6 juli 2021. Jongeren zijn hard geraakt door de coronacrisis. Er is extra aandacht nodig om jongeren perspectief te bieden en de jeugdwerkloosheid te beperken. Minister Koolmees (SZW) en minister Van Engelshoven (OCW) hebben vandaag met partijen in het onderwijs- en arbeidsmarktveld de gezamenlijke aanpak van jeugdwerkloosheid vastgelegd in een werkagenda voor de komende periode. Vier systemische stappen voor een meer inclusieve arbeidsmarkt Nieuwsbericht Innovatief in werk, 30 juni 2021. Nederland heeft een inclusietekort - of eigenlijk een overschot aan onbenut talent. Zo’n 1 tot 2 miljoen mensen willen en kunnen op enige manier werken, maar slagen er niet in om aan duurzaam en betaald werk te komen. De Participatiewet leidt niet tot verbetering. Daarom moet worden ingezet op een arbeidsmarkttransitie, die vier systemische stappen vereist. Lees het white paper "De arbeidsmarkttransitie: naar meer waarde en meer werk", geschreven door Ton Wilthagen en Marieke Stolp.
|
|
|
Columns en webartikelen |
Net als voor expats een rode loper voor vluchtelingen? Webartikel Sociale Vraagstukken, Maria Schiller, Leonieke van Dordrecht, 2 september 2021. De route waarmee iemand Nederland binnenkomt bepaalt grotendeels welke steun hij of zij ontvangt bij het vinden van werk. In plaats van met aandacht voor individuele verschillen worden migranten nog steeds grotendeels als groep benaderd. Breng de mens terug in het werk Webartikel Sociale Vraagstukken, Hafid Ballafkih, Maarten Hogenstijn, 30 augustus 2021. Het menselijke is uit het werk gehaald. Vooral mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt gaan daardoor gebukt onder overbelasting, onzekerheid en discriminatie. De coronacrisis maakt de behoefte aan soliditeit van arbeid zichtbaarder dan ooit. De zorg kan veel meer asielmigranten als zorgverlener inlijven Webartikel Sociale Vraagstukken, Sonja Avontuur, Christine Otten, 26 augustus 2021. De zorg in Nederland komt vele handen tekort. Een probleem dat voor een deel verlicht kan worden als asielmigranten een faire kans krijgen om in te springen. Overheden en zorgorganisaties moeten dan wel de hindernissen op een hobbelig pad wegnemen. 10 problemen en oplossingen krappe arbeidsmarkt Webartikel FlexNieuws, Ton Wilthagen 25 augustus 2021. De personeelskrapte ontwricht de samenleving. Samen kunnen we de arbeidsmarkt beter laten werken! Laten we allemaal in actie komen. Hoe ziet mijn top 10 aan acties eruit om de krapte op de arbeidsmarkt op te lossen? Borstlap, SER en politiek gekonkel: waar staat uitzenden nu? Webartikel FlexMarkt, A. Lubbers 24 augustus 2021. Borstlap, coronacrisis, SER-advies, kabinetsformatie .. hortend en stotend lijkt Nederland op weg naar een strengere aanpak van flex op de arbeidsmarkt. Wat betekent dit voor de uitzendbranche? En hoe verloopt het (politieke) proces tot nu toe? Een overzicht. Ingrid Thijssen: “Hoe zorgen we dat mensen daadwerkelijk de transfer gaan maken naar een baan in een nieuwe sector? Dat vind ik spannend” Webartikel ZIPconomy, 24 augustus 2021. Interview met VNO-NCW-voorzitter Ingrid Thijssen over de Toekomst van Werk. Personeel gezocht! Of extra uren gevraagd? Column Pieter Hasekamp, directeur CPB 19 augustus 2021 Het is verbazingwekkend: de Nederlandse economie herstelt net van corona en er is meteen weer een personeelstekort. Deze week meldde het CBS dat het aantal vacatures op recordhoogte staat en voor het eerst het aantal werkzoekenden overtreft. In een jaar 150 duizend werkenden erbij Webartikel CBS, 19 augustus 2021. In het tweede kwartaal van 2021 waren er 150 duizend mensen meer aan het werk dan een jaar eerder. Er startten meer mensen met een betaalde baan dan er stopten. In hetzelfde kwartaal van vorig jaar, aan het begin van de coronacrisis, was de situatie precies andersom. Dit zijn de harde getallen achter van werk naar werk Webartikel Forum (VNO-NCW), 19 augustus 2021. Door digitalisering en robotisering verdwijnen banen. Wat betekent dat voor ondernemers? Welke banen verdwijnen er in hun bedrijf? Welke nieuwe komen erbij? En waar vind je de mensen voor de functies die er nog wel zijn? Van werk naar werk in cijfers. Migranten komen na het hoger onderwijs moeilijker aan de juiste baan Webartikel ScienceGuide, 17 augustus 2021. Niet-westerse migranten met een afgeronde studie aan een Nederlandse hoger onderwijsinstelling komen zowel op korte als lange termijn minder goed terecht op de arbeidsmarkt dan afgestudeerden met een Nederlandse achtergrond. Dit blijkt uit onderzoek van het ROA, het onderzoekscentrum voor educatie en de arbeidsmarkt van de Universiteit Maastricht. Martin Visser: “De arbeidsmarkt is veel gevarieerder dan de polder. Als je daar geen oplossing voor vindt, wordt het probleem steeds pregnanter” Webartikel ZIPconomy, 17 augustus 2021. Interview met Martin Visser – econoom, journalist bij De Telegraaf over de Toekomst van Werk. Meer vacatures dan werklozen in tweede kwartaal Webartikel CBS, 17 augustus 2021. Voor het eerst sinds het begin van de meting in 2003 is de spanning op de arbeidsmarkt zo hoog opgelopen dat er meer vacatures zijn dan werklozen. In het tweede kwartaal van 2021 stonden er tegenover elke 100 werklozen 106 openstaande vacatures. De toename van de spanning is vooral toe te schrijven aan een recordgroei van het aantal openstaande vacatures. 'Steeds vaker mismatch op arbeidsmarkt' Webartikel en audiofragment BNR, 13 augustus 2021 Werkgevers krijgen hun vacatures maar niet vervuld. Uit een rapport van ABN Amro blijkt dat er op dit moment zelfs meer onvervulbare vacatures zijn dan voor de coronacrisis. Praktijkverhaal van werk naar werk: ‘van gouden kooi naar boksring’ SERMagazine artikel, 10 augustus 2021. Interview met oud-casemanager bij justitie Hans Boerkamp die zich liet omscholen na een een stressvolle periode op zijn werk. De SER onderstreept het belang van een brug van-werk-naar-werk. Zo blijven mensen goed inzetbaar en wordt zoveel mogelijk voorkomen dat mensen werkloos worden. Arbeidsdeelname van mensen met een arbeidsbeperking stijgt na bij- of omscholing Webartikel Sociale Vraagstukken, Marloes de Graaf-Zijl, Neeltje van Raaij, 5 augustus 2021. Mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering gaan na scholing meer werken, blijkt uit onderzoek van UWV. Na een korte of langere opleiding of cursus vinden ze vaker werk, met meer uren en gaandeweg een hoger uurloon. UWV wil dan ook meer scholing voor uitkeringsgerechtigden met een arbeidsbeperking inzetten. Arbeidsmarkt: omdenken in plaats van een nog grotere Paarse Krokodil Webartikel FleXmarkt, 3 augustus 2021. De arbeidsmarkt van morgen is gebaat bij minder regels. Minder complexiteit. De wereld van werk/onze arbeidsmarkt is gebaat bij een structuur die aansluit op het digitale tijdperk, waarin keuzevrijheid en “on demand” sleutelbegrippen zijn. Het SER-advies voor de arbeidsmarkt getuigt daarom van weinig échte toekomstvisie, stelt Pieter Leenman (CEO van Maqqie). Hij heeft een alternatief plan uitgewerkt. "In plaats van fixatie op contractvormen moeten we veel meer focussen op de kwaliteit van werk” Webartikel ZIPconomy, 3 augustus 2021. In deze bijdrage doet Anne Megens een oproep om de kwaliteit van werk – in al haar facetten – veel meer centraal te gaan stellen. Werkloosheid amper opgelopen tijdens coronacrisis Webartikel door Hugo Erken, Nic Vrieselaar, MeJudice.nl 16 juli 2021. De Nederlandse arbeidsmarkt heeft verrassend mild gereageerd op de coronacrisis. De werkloosheid is in mei gezakt tot 3,3 procent – nog slechts 0,4 procentpunt boven het pre-crisisniveau. Geef vrouwelijke nieuwkomers echt een kans om aan de slag te gaan Webartikel Sociale Vraagstukken, 29 juli 2021. Vrouwelijke nieuwkomers komen in Nederland nauwelijks aan het werk. Na een verblijf van vijftien jaar heeft 45 procent van de vrouwelijke vluchtelingen nog geen betaald werk. Een individuele en cultuursensitieve benadering biedt een oplossing, zegt KIS-onderzoeker Joline Verloove. Zo worden vrouwen wél voorzitter: zeven best practices Webartikel Management Scope, 30 juni 2021. Waarom zien we zo weinig vrouwen in de voorzittersrol bij raden van bestuur en raden van commissarissen? Koudwatervrees, oneigenlijke argumenten en vage diskwalificaties spelen een rol. Het SER Ontwerpadvies Sociaal-Economisch Beleid onder de loep Webartikel door Hugo Erken, Leontine Treur, Frank van Es, MeJudice.nl 25 juni 2021. Auteurs staan positief tegenover de meeste aanbevelingen uit het Ontwerpadvies van de SER, met hier en daar een kritische kanttekening. Sterke punten zijn meer zekerheid voor werkenden, betere begeleiding van werk naar werk en meer investeringen in een duurzame kenniseconomie. Een verhoging van het minimumloon zou echter niet één op één moeten leiden tot hogere uitkeringen. Minder positief zijn zij over het budgettair beleid en structurele vormen van loonsteun.
|
|
|
|
Boeken |
NSvP; Wilthagen, T.; Stolp, M., De arbeidsmarkttransitie : naar meer waarde en meer werk Arnhem : NSvP, 2021. 106 p. White Paper waarin een arbeidsmarkttransitie wordt bepleit, waarin het verduurzamen van arbeid en het niet langer onbenut laten dan wel verspillen van talent voorop staat. Nagegaan wordt welke systemische veranderingen noodzakelijk en wenselijk zijn om tot een (veel) meer inclusieve arbeidsmarkt te komen. Nederland heeft een inclusietekort - of eigenlijk een overschot aan onbenut talent. De Participatiewet leidt niet tot verbetering. Daarom moet worden ingezet op een arbeidsmarkttransitie, die vier systemische stappen vereist: (1) de brede waarde van werk en het meedoen aan werk moeten uitgangspunt worden, (2) de maatschappelijke baten van werk dienen beter inzichtelijk te worden gemaakt, (3) de arbeidsmarkt moet meerdere vaarwegen krijgen naar zinvol werk en (4) de menselijke maat en het (er)kennen van talent zijn cruciaal. Daarnaast moeten ook de regels op de arbeidsmarkt worden aangepast. Argumentenfabriek, De; ABU; Kalshoven, F.; Ailly, A. d'; Vuuren, D. van, Naar een lerende infrastructuur van de arbeidsmarkt Z.P. : De Argumentenfabriek, 2021. 54 p. De publicatie schetst denkroutes om de arbeidsmarktinfrastructuur beter in te richten. Welke rol moeten private en sectorale partijen hierin spelen? En welke rol publieke partijen? De interessantste denkroute bestaat uit een mix van private en publieke oplossingen die leert steeds beter te functioneren. Een lerende arbeidsmarktinfrastructuur. De lerende arbeidsmarktinfrastructuur draagt er in de eerste plaats aan bij dat steeds meer werknemers van-werk-naar-werk stromen, zonder tussenstop in de sociale zekerheid. In de tweede plaats helpt zo’n infrastructuur mensen met een uitkering steeds doeltreffender aan nieuw werk. ILO, World employment and social outlook : trends 2021 Geneve : ILO, 2021. 161 p. WESO 2021. ILO jaarrapport over werkgelegenheid en sociale trends. Het rapport kijkt naar de gevolgen van de coronacrisis voor de arbeidsmarkt en onderzoekt mondiale en regionale trends op het gebied van werkgelegenheid, werkloosheid, arbeidsparticipatie, productiviteit, kwaliteit van banen, informele werkgelegenheid en armoede onder werkenden. Het rapport biedt ook een uitgebreide analyse van de verschillende gevolgen van de crisis voor ondernemingen en werknemers. De ILO verwacht een sterk herstel van de werkgelegenheid na de pandemie, maar niettemin wel een herstel dat ontoereikend zal zijn om de leemten te dichten die door de crisis zijn ontstaan. Werknemers uit kwetsbare groepen zijn onevenredig benadeeld door de crisis. De ILO stelt daarom een mensgerichte herstelstrategie voor. SER, Zekerheid voor mensen, een wendbare economie en herstel van de samenleving : sociaal-economisch beleid 2021-2025 Den Haag : SER, 2021. 44 p. SER Adviezen, nr. 2021/08 Middellange termijn advies (MLT) uitgebracht aan informateur Hamer en het kabinet ten behoeve van de kabinetsperiode 2021-2025. De SER adviseert een nieuw kabinet fors te investeren in brede welvaart: in zekerheid van werk en inkomen, in toekomstig verdienvermogen, in sterke publieke dienstverlening en een duurzaam leefklimaat. Met dit advies beantwoordt de raad ook de vraag van het huidige kabinet om een visie te geven op de toekomstige arbeidsmarkt. De raad constateert dat Nederland gemiddeld genomen weliswaar een welvarend en gelukkig land is, maar dat er tegelijkertijd sprake is van toenemende ongelijkheid en maatschappelijk ongenoegen. Bovendien staat Nederland voor een aantal zeer grote opgaven. De SER stelt dat structureel werk in principe georganiseerd wordt op basis van arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd. De raad geeft in het advies concreet aan hoe andere contractvormen (uitzendarbeid, oproepcontracten, tijdelijke contracten, ZZP) beter moeten worden gereguleerd zodat meer werk- en inkomenszekerheid ontstaat en concurrentie op arbeidsvoorwaarden wordt voorkomen. Om gelijke kansen te bevorderen en de kwaliteit van onze toekomstige beroepsbevolking te bevorderen adviseert de SER het onderwijs en de kindvoorzieningen in Nederland te verbeteren. De raad is bovendien van mening dat het wettelijk minimumloon verhoogd moet worden waarbij de koppeling met uitkeringen in stand blijft. De SER benadrukt dat er de komende jaren forsere investeringen moeten plaatsvinden dan tot nu toe is voorzien. Investeringen in kennis en innovatie, in onderwijs, in digitalisering en nieuwe technologieën, in infrastructuur en in de verduurzamingsopgave. ROA, De arbeidsmarkt naar opleiding en beroep tot 2026 Maastricht : ROA, 2021. 72 p. ROA-rapport, ROA-R-2021/5 Het rapport schetst een beeld van de huidige en op de middellange termijn te verwachten arbeidsmarktontwikkelingen. Het rapport gaat in op: het Project Onderwijs Arbeidsmarkt (POA) waar binnen data worden verzameld om prognoses te kunnen doen over de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt. Vervolgens wordt kort ingegaan op de belangrijkste werkgelegenheidsontwikkelingen van het afgelopen decennia, en wordt gekeken naar de belangrijkste ontwikkelingen tot 2026. Daarna komt de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt aan bod. Tot slot wordt ingegaan op de verwachte Ontwikkelingen in vraag en aanbod in de periode 2021-2026. OECD, OECD employment outlook 2021 : navigating the COVID-19 crisis and recovery Parijs : OECD, 2021. 400 p. De 2021-editie van de OECD Employment Outlook richt zich op de arbeidsmarktimplicaties van de COVID-19-crisis. De eerste hoofdstukken concentreren zich op de belangrijkste arbeidsmarkt- en sociale uitdagingen die de crisis met zich meebrengt en het beleid om deze aan te pakken. Met hierbij bijzonder aandacht voor kwetsbare groepen, de rol van regelingen voor het behoud van banen tijdens de coronacrisis, en actief arbeidsmarktbeleid. Het tweede deel van de publicatie behandelt al lang bestaande structurele problemen, maar bespreekt ook hun relevantie en implicaties voor de COVID-19-crisis. Hierbij aandacht voor de omvang en gevolgen van binnenlandse uitbesteding van werk in het algemeen en voor laagbetaalde beroepen in het bijzonder. Tot slot bevat de publicatie een gedetailleerd overzicht van de regelgeving met betrekking tot arbeidstijden - inclusief telewerken - evenals een overzicht van trends in arbeidstijdpatronen en tijdsbesteding in OECD-landen en van sociaal-demografische groepen. Rabobank; Erken, H.; Vrieselaar, N., Waarom de werkloosheid ondanks de coronacrisis amper opliep Utrecht : Rabobank, 2021. 16 p. De Nederlandse arbeidsmarkt heeft verrassend mild gereageerd op de coronacrisis. Het werkloosheidspercentage is lager uitgevallen dan verwacht mag worden gezien de economische krimp door de coronapandemie. Is er sprake van een Nederlands arbeidsmarktwonder of is dit het resultaat van omvangrijke overheidssteunpakketten? En moet de grote klap op de arbeidsmarkt nog komen? Op deze vragen wordt antwoord gegeven in deze Special over de arbeidsmarkt tijdens en na de coronacrisis. In de publicatie wordt ook kort ingegaan op het SER mlt-advies (SER Adviezen, 2021/08). De auteurs zijn geen voorstander van het structureel invoeren van werktijdverkorting bij bedrijfseconomische omstandigheden die anders tot ontslag zouden leiden. SER, Aan de slag voor de zorg : een actieagenda voor de zorgarbeidsmarkt Den Haag : SER, 2021. 98 p. SER Adviezen, nr. 2021/04 Hoe kan de zorg een aantrekkelijke werkgever worden én blijven? Om mensen die in de zorg (willen) werken, te motiveren en vast te houden, zijn belangrijk: zicht op een mooie loopbaan, ruimte voor opleiding en ontwikkeling, zeggenschap over het eigen werk en de werk-privébalans, én een goed salaris. De SER heeft een agenda van vijf punten opgesteld. Daarbij geeft de SER op elk punt aanbevelingen op drie niveaus: overheid en zorgverzekeraars, sector en branches, en zorgmedewerkers en hun zorgorganisaties. De belangrijkste aanbevelingen uit het advies zijn: Vergroot de professionele ruimte van en voor zorgmedewerkers. Bouw aan vertrouwen, verminder de regeldruk, heroverweeg interne regels van rapportage. Vergroot de autonomie van de zorgmedewerker; Verbeter de mogelijkheden voor scholing, ontwikkeling en loopbaanperspectief en maak hiervoor geoormerkt geld vrij; Behoud medewerkers door betere stageplekken te bieden, organiseer regionale samenwerking tussen branches en sectoren zodat de werk-privébalans op orde komt, en maak hiervoor financiering mogelijk; Vergroot de waardering en betrokkenheid door structureel extra geld vrij te maken om de beloningen te verbeteren, in het bijzonder daar waar sprake is van een achterstand ten opzichte van de markt; Betrek zorgmedewerkers bij technologische en sociale innovaties, zodat de technologie is aangesloten op de werksituatie. De bijlagen bevatten o.a. een achtergrondanalyse arbeidsmarkt in de zorg: Wat is er al gezegd en geadviseerd. CPB; SCP; Eijkel, R. van; [et al.], The causal effects of employment on mental health and criminality for disabled workers Den Haag : CPB, 2021. 23 p. CPB-SCP Discussion Paper CPB en het SCP onderzoeken of betaald werk voor mensen met een arbeidsbeperking tot positieve effecten op andere leefgebieden leidt. Uit het onderzoek blijkt dat het hebben van een baan de kans op het gebruik van geestelijke gezondheidszorg (ggz) vermindert met 7 procentpunt, de kans op het gebruik van Wmo-ondersteuning met 8 procentpunt en de kans op crimineel gedrag met 3 procentpunt. Afgezet tegen de prevalenties binnen de groep van arbeidsbeperkten, gaat het dan om dalingen in de prevalenties van 30 tot 60 procent. Het vergroten van de arbeidsparticipatie van mensen met een arbeidsbeperking genereert dus positieve neveneffecten op andere leefdomeinen, zoals (geestelijke) gezondheid en burgerschap. Hiervan profiteren zowel de mensen die aan een baan komen - in de vorm van bijvoorbeeld een hogere kwaliteit van leven en lagere particuliere zorguitgaven - als de maatschappij als geheel – in de vorm van lagere collectieve uitgaven aan zorg en criminaliteit. Dit paper draagt derhalve bij aan een beter begrip van de brede maatschappelijke baten van actief arbeidsmarktbeleid dat gericht is op arbeidsbeperkten. Adviescie voor Vreemdelingenzaken, Naar een brede welvaartsbenadering in het arbeidsmigratiebeleid : modellen voor advisering over arbeidsmigratie Den Haag : ACVZ, 2021. 23 p. Verkenning. Kenmerk: 55 - 2021 Zet in op brede welvaart als doel van toekomstige arbeidsmigratie stelt de ACVZ in deze verkenning. Zorg daarbij ook voor structureel advies aan de regering over arbeidsmigratie. De brede welvaartsbenadering betekent, dat gekeken wordt welke kansen arbeidsmigratie van buiten de EU biedt voor de huidige en toekomstige samenleving. Een afweging dient te worden gemaakt van alle belangen die in het geding zijn: belangen van werkgevers, werknemers, migranten én de ontvangende samenleving. Bij advisering over arbeidsmigratie dienen sociale partners, onafhankelijke deskundigen, en overheden een rol te krijgen. Publieksparticipatie is daarbij ook cruciaal. De verkenning gaat allereerst in op drie mogelijke doelen van arbeidsmigratie. Daarbij wordt gekeken naar zowel positieve als negatieve aspecten van die doelstelling. Vervolgens wordt besproken wie de regering zou moeten adviseren over arbeidsmigratie en welke actoren daarbij moeten worden betrokken. Ook wordt gekeken naar hoe in andere landen het adviesmodel voor arbeidsmigratie is georganiseerd met het oog op wat Nederland daarvan kan leren. AVV, Verschillen Sociaal Akkoord AVV-ONL-VZN en SER advies en rapport Borstlap Z.P. : AVV, 2021. 6 p. Schematisch overzicht met de verschillen tussen Verschillen Sociaal Akkoord AVV, ONL en VZN (B38365), het SER MLT-advies 'Zekerheid voor mensen, een wendbare economie en herstel van de samenleving : sociaal-economisch beleid 2021-2025" en het rapport Borstlap. SEO; Verwey-Jonker Inst.; Zwetsloot, J.; [et al.], Een onverwacht valse start op de arbeidsmarkt : de impact van de coronapandemie op de overgang van het onderwijs naar de arbeidsmarkt : tussenrapportage Amsterdam : SEO, 2021. 64 p. SEO-rapport, nr. 2021-07 Dit onderzoek brengt de impact van de coronapandemie op de overgang van het onderwijs naar de arbeidsmarkt in kaart. Het onderzoek laat zien welke groepen jongeren het hardst worden getroffen in de zoektocht naar een baan, welke obstakels zij tegenkomen en welke ondersteuning zij denken nodig te hebben. Het onderzoek bestaat uit een literatuurstudie, een empirische analyse van CBS Microdata en interviews met werkzoekende jongeren. Deze rapportage betreft een tussenmeting, het eindrapport volgt medio 2022. Uit het onderzoek blijkt dat de baankansen van starters hersteld zijn tot op het niveau van voor de coronapandemie, maar dat de ongelijkheid in baankansen tussen opleidingsniveaus toegenomen is. Daarnaast is het aanbod gedaald: 23.000 jongeren stellen hun arbeidsmarktintrede uit. Hierdoor is het aantal jongeren met een baan afgenomen, met name bij jongeren met structureel lagere baankansen. CBS; Bakker, B.; Gringhuis, G.; [et al.], Tijdelijke en vaste contracten : verschillen tussen de schattingen uit de Polisadministratie en de Enquête beroepsbevolking verklaard? Den Haag : CBS, 2021. 102 p. Ondanks de recente afname is zowel het aantal als het aandeel werknemers zonder vast dienstverband in Nederland sinds de eeuwwisseling flink toegenomen. Het CBS publiceert over de arbeidsrelatie van werknemers zowel uit de Polisadministratie (Polis) als uit de Enquête beroepsbevolking (EBB). De uitkomsten over vast en flexibel werk vanuit Polis en EBB laten verschillen zien. Een mogelijke verklaring voor deze verschillen is dat beide bronnen onnauwkeurigheden in de meting bevatten. CBS heeft onderzoek gedaan naar deze onnauwkeurigheden met behulp van zogenoemde meetmodellen. Het blijkt dat zowel de EBB als de Polisadministratie onnauwkeurigheden bevatten die deels de verschillen kunnen verklaren.
|
|
|
|
Tijdschriftartikelen Heeft u interesse in een tijdschriftartikel? Vraag een kopie aan bij de bibliotheek van de SER, bidoc@ser.nl |
Horst, M. ter; Fouarge, D.; Smits, W., Globalisering gaat gepaard met meer uitzend- en oproepkrachten ESB, (2021) te verschijnen, 2 p. Globalisering wordt vaak genoemd als een van de oorzaken van de steeds verdere flexibilisering van de arbeidsmarkt. In dit artikel wordt onderzocht in hoeverre flexibele arbeidscontracten door de globalisering vaker voorkomen. Het blijkt dat uitzend- en oproepkrachten die de vraagfluctuaties opvangen in de sectoren onderhevig zijn aan globalisering. Zij zijn in vergelijking met de meeste andere soorten flexwerkers vaker laagopgeleid. Het zijn tevens de flexwerkers die minder goed scoren op zaken als baan- en werkzekerheid, inkomen en ontwikkelmogelijkheden op het werk. Volkerink, M. D.; Biesenbeek, C., De prijs van flexibel werk : onderzoeksnotitie Arbeidsvraagstukken, 37 (2021) 2, p. 233-248 Werknemers met een flexibel contract kennen meer werk- en inkomensonzekerheid dan werknemers met een vast contract. Normaliter hebben onzekerheid en flexibiliteit een prijs. Daarom onderzoeken de auteurs in deze notitie of werknemers met een flexibel contract financieel worden gecompenseerd voor onzekerheid. Dat doen ze door uurlonen van werknemers met een flexibel contract te vergelijken met die van werknemers met een vast contract. Ze maken daarbij gebruik van CBS-microdata over de periode 2006-2019. Vos, E., Naar een arbeidsbureau 3.0 : advies aan de (in) informateur (10) : Hafid Ballafkih Groene Amsterdammer, de, 145 (2021) 27 (8 jul), p. 17-19 Interview met Hafid Ballafkih, hoofd van de onderzoeksgroep Arbeid in Transitie aan de Hogeschool van Amsterdam. Hij meent dat de flexibilisering van de arbeidsmarkt te ver is doorgeschoten. Een grote onderklasse hopt van baantje naar baantje. De overheid moet zorgen voor meer bescherming en zekerheid. Zijn grote wens is het arbeidsbureau 3.0 waarin werklozen onder meer worden geholpen aan een baan en waar werknemers die vrezen voor werkloosheid of een andere stap in hun carrière willen zetten, worden geholpen. Hij vindt het SER akkoord een goede stap maar dan moet de politiek 'het voorstel wel in samenhang overnemen en er niet in gaan shoppen'. Hij heeft onderzoek gedaan naar het 'skillpaspoort' en vindt het idee niet slecht maar waarschuwt wel voor al te veel optimisme. Bij werkgevers en werknemers moet er eerst een mentaliteitsverandering gecreëerd worden waardoor ze echt naar competenties kijken. Verhulp, E., 'Zekerheid voor mensen', inleiding bij SER-advies 21/08 : snel aan de slag! TRA, 13 (2021) 9/10 (aug), p. 1-4 SER-special. Deze special is gewijd aan het SER MLT-Advies. In deze inleiding gaat de auteur kort in op de omstandigheden waaronder het SER MLT-Advies tot stand is gekomen en licht hij als inleiding op het onderwerp bepaalde punten nader toe, vooral punten die niet of maar zijdelings in de andere artikelen besproken worden. De auteur meent dat het SER MLT-advies terecht positief is ontvangen. De probleemanalyse in de adviezen deugt. De voorstellen vormen een samenhangend geheel dat als een pakket beschouwd en uitgevoerd moet worden. Peters, S. S. M., SER-advies 21/08 'Zekerheid voor mensen' : flexibele en vaste contracten TRA, 13 (2021) 9/10 (aug), p. 5-12 SER-special. Dit artikel concentreert zich op een groep voorstellen waarmee de SER ‘de onzekerheid op de arbeidsmarkt’ wil aanpakken. Deze voorstellen zijn geschaard onder de noemer 'Reguleren van contracten' en ingedeeld in: A 'Reguleren van tijdelijke contracten en driehoeksrelaties'; B. 'Maatregelen om het aangaan van duurzame arbeidsrelaties te stimuleren'; en C. 'Het verrichten van zelfstandige arbeid’. De auteur bespreekt de (meeste) voorstellen die vallen onder 'Reguleren van tijdelijke contracten en driehoeksrelaties' en 'Maatregelen om het aangaan van duurzame arbeidsrelaties te stimuleren'. In deze bespreking van de geselecteerde voorstellen staan de volgende vragen centraal. Bieden de voorstellen enerzijds werknemers voldoende zekerheid en anderzijds werkgevers/(werkverschaffers) voldoende wendbaarheid en stimulans om vaste contracten aan te gaan, en is daartussen een goede balans gevonden? De auteur concludeert dat de meeste arbeidsrechtelijke voorstellen in combinatie met de overige, in het bijzonder de fiscale maatregelen, belangrijke stappen in de goede richting zijn. Barentsen, B., SER-advies 21/08 'Zekerheid voor mensen' : ziekte en arbeidsongeschiktheid TRA, 13 (2021) 9/10 (aug), p. 13-18 SER-special. In dit artikel bespreekt de auteur de voorstellen uit het SER MLT-advies op het terrein van ziekte en arbeidsongeschiktheid. De auteur gaat eerst in op de kennelijk onaantastbare loondoorbetalingsverplichting bij ziekte en het alternatief voor afschaffing of beperking daarvan, namelijk de mogelijkheid om die verplichting te verzekeren. Vervolgens gaat hij in op de voorgestelde aanpassingen van de re-integratieverplichtingen. Hij besluit met een bespreking van de voorstellen tot aanpassing van de verzekering tegen langdurige arbeidsongeschiktheid, de WIA. Boot, G. C., SER-advies 21/08 'Zekerheid voor mensen' en het verrichten van zelfstandige arbeid TRA, 13 (2021) 9/10 (aug), p. 19-23 SER-special. In dit artikel bespreekt de auteur enkele voorstellen uit het SER MLT-advies over de arbeidsmarkt. Hij bespreekt de volgende onderwerpen uit het advies: er moet een rechtsvermoeden voor het bestaan van een arbeidsovereenkomst komen indien onder het maximumdagloon wordt gewerkt, de afbakening van het werknemerschap en het zzp-schap dient publiekrechtelijk te worden gehandhaafd. Verder gaat hij kort in op het voorstel dat de verdere ontwikkeling van de webmodule bij kan dragen aan meer duidelijkheid vooraf. Het artikel wordt afgesloten met een conclusie. Oldenhuis, G. R., SER-advies 21/08 'Zekerheid voor mensen' : VWNW-transities TRA, 13 (2021) 9/10 (aug), p. 24-29 SER-special. In het SER MLT-Advies doet de SER verschillende voorstellen die gericht zijn op de bevordering van van-werk-naar-werk (VWNW-) transities. De voorstellen zien op plannen met betrekking tot 'van ontslag naar VWNW' en de rollen en verantwoordelijkheden van sociale partners bij de bouw van een infrastructuur voor voornoemde transities. In dit artikel staan deze voorstellen centraal. De auteur gaat eerst in op het voorstel 'van ontslag naar VWNW'. Daarna bespreekt zij de voorgestelde rollen en verantwoordelijkheden van sociale partners ten aanzien van een infrastructuur voor VWNW-transities, waarbij zij de huidige voorstellen vergelijkt met eerdere voorstellen. Vervolgens onderzoekt zij of de huidige arbeidsmarkt aanzetten bevat in de richting van een dergelijke structuur. Er wordt afgesloten met een conclusie. Wilthagen, A. C. J. M., Voorkom bijwerkingen Sociaal Akkoord op de arbeidsmarkt TRA, 13 (2021) 9/10 (aug), p. 30-31 SER-special. In dit artikel wordt het SER MLT-advies over de arbeidsmarkt besproken. De auteur waarschuwt dat er voorkomen moet worden dat er bijwerkingen ontstaan. Hij noemt hierbij de volgende bijwerkingen: negatieve effecten op de werkgelegenheidsgroei, minder arbeidskansen voor mensen die nu al niet makkelijk aangenomen worden, en te weinig wendbaarheid voor ondernemingen die opereren in een dynamische internationale economie. De auteur maakt zich onder meer specifiek zorgen om mensen met een zwakkere positie op de arbeidsmarkt die tot nu toe moeilijk aan een duurzame baan kwamen. Hij vraagt zich onder meer af of zij bij het afsluiten dan wel versmallen van diverse onwenselijk geachte routes naar werk, straks automatisch een vast contract gaan krijgen. Het Sociaal-Akkoord is niet gebaseerd op voorafgaande adviezen, waarin gepleit is voor arbeidsvorm-neutrale voorzieningen. De auteur vindt het verstandig om anders dan in 2013 dit akkoord niet klakkeloos en zonder amendering in wet om te zetten. Bekker, S.; Leschke, J., De gefragmenteerde arbeidsmarkt : een nieuwe blik op onzeker werk TRA, 13 (2021) 9/10 (aug), p. 32-36 SER-special. In dit artikel wordt het SER MLT-advies over de arbeidsmarkt besproken. De auteurs ontwikkelen het concept van de gefragmenteerde arbeidsmarkt om zo meer zicht te krijgen op de onzekerste vormen van werk. Ze leggen allereerst uit wat ze met de gefragmenteerde arbeidsmarkt bedoelen en beargumenteren vervolgens de meerwaarde van het concept. Daarna gebruiken ze het concept om de stapeling van onzekerheden in sommige beroepsgroepen in Nederland en Duitsland aan te tonen. Hierna volgt de conclusie.
|
|
|
|