Nieuwsbrief SER
|
Webversie |
|
|
Sociaal-Economische Raad |
Themabrief Arbeidsmarkt en Arbeidsparticipatie |
25 mei 2022 |
|
|
|
|
Nieuwsbrief met nieuws, overheidsinformatie en recente boeken en artikelen over het thema arbeidsmarkt en arbeidsparticipatie |
|
|
|
Veel mogelijkheden om arbeidsmarktkrapte in maatschappelijke sectoren te verminderen Nieuwsbericht SER, 25 mei 2022. Een actief, langjarig arbeidsmarktbeleid van overheid en sociale partners is nodig om de krapte op de arbeidsmarkt in maatschappelijke sectoren als zorg, onderwijs, veiligheid, rechtspraak en kinderopvang te verminderen. Niet alleen door méér (uren) werken te stimuleren, maar ook door betere organisatie van het werk, minder regeldruk, goed werkgeverschap en meer langjarig perspectief in beleid. De SER doet hiervoor verschillende aanbevelingen. Zie ook:- 'Laat leraren en zorgpersoneel meer uren werken' (NOS) - SER-advies: Overheid en sociale partners moeten samen arbeidsmarktkrapte in maatschappelijke sectoren verminderen (FNV) - Arbeidskrapte: duidelijke keuzes maken ten behoeve van publieke taken (VCP) - 'Nederlanders moeten meer werken' (BNR) Aanbevelingen Europese Commissie over arbeidsmarkt onderschrijven onze visie Nieuwsbericht FNV, 23 mei 2022. Er is teveel flex en schijnzelfstandigheid in Nederland. De Europese Commissie (EC) komt vandaag met deze boodschap aan het kabinet, in het kader van haar jaarlijkse aanbevelingen aan Europese lidstaten. Het is niet voor het eerst dat de EC kritisch is over de Nederlandse arbeidsmarkt. Arbeidsmarkt krapper dan ooit, maar 55-plussers als Frank vinden nog altijd moeilijk een baan Nieuwsbericht NPO, 23 mei 2022. De krapte op de arbeidsmarkt breekt record op record: er zijn 133 vacatures per 100 werklozen. Maar ondanks die enorme vraag naar werknemers, is het voor veel 55-plussers nog altijd moeilijk om een baan te vinden. Arbeidsmarkt nog krapper in eerste kwartaal Nieuwsbericht CBS, 17 mei 2022. De spanning op de arbeidsmarkt is in het eerste kwartaal van 2022 verder toegenomen. Stonden er in het laatste kwartaal van 2021 nog 106 vacatures tegenover elke 100 werklozen, een kwartaal later is dat opgelopen tot 133 per 100. Aantal flexibele contracten met zekerheid in eerste kwartaal toegenomen Nieuwsbericht CBS, 17 mei 2022. Het aantal werknemers met een flexibele arbeidsrelatie nam in het eerste kwartaal van 2022 toe ten opzichte van een jaar geleden. Vooral het aantal flexibele werknemers met relatief meer zekerheid, zoals mensen met een tijdelijk contract met uitzicht op een vast contract, was hoger; er waren juist minder oproepkrachten. ‘Zet onbenut arbeidspotentieel beter in’ Nieuwsbericht CNV, 17 mei 2022. Reactie CNV op Kwartaalbericht arbeidsmarkt CBS. 'Alsjeblieft niet nog meer banen', wat is er aan de hand op de arbeidsmarkt? Nieuwsbericht NOS, 17 mei 2022. Door de recordkrapte op de arbeidsmarkt kunnen werkgevers geen mensen vinden om het werk te doen. En dat merken we ook in het dagelijks leven. Maar het grootste probleem noemen economen de economische schade die kan ontstaan doordat cruciaal werk blijft liggen. De toekomst van werk Nieuwsbericht CNV, 17 mei 2022. Manifest Toekomst van Werk van het CNV. In het manifest pleit het CNV ervoor dat iedere werkende Nederlander 1.000 euro opleidingsgeld ontvangt van het kabinet. Onderzoek ROA toont daling leergedrag Nieuwsbericht SER, 17 mei 2022. Het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) van de Universiteit Maastricht heeft een nieuwe studie uitgebracht over leven lang ontwikkelen in Nederland. Zo kwam naar voren dat er dalende trend is in informeel leren, zoals leren door te doen en van collega’s. Het Sociaal en Cultureel Planbureau wil dat vluchtelingen sneller aan het werk kunnen: 'Ga het gewoon doen' Nieuwsbericht SCP, 13 mei 2022. Oekraïense vluchtelingen in Nederland mogen vanaf dag één aan het werk en velen doen dat ook. Onderzoeker Jaco Dagevos van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) vindt dat dit ook voor andere vluchtelingen mogelijk moet worden. Annual report on intra-EU labour mobility 2021 Nieuws Europese Commissie, 13 mei 2022. Het rapport identificeert trends in het vrije verkeer van werknemers, op basis van de meest recente beschikbare gegevens (2020/2019). Deze editie bevat ook bevindingen over de impact van COVID-19 op mobiliteit en op terugkeermobiliteit. ‘Er ligt geen tomaat op je bord zonder arbeidsmigranten' Nieuwsbericht VNO-NCW, 12 mei 2022. Dat zegt Ingrid Thijssen, voorzitter van VNO-NCW. Thijssen reageert onder meer op de uitlatingen van de Arbeidsinspectie afgelopen weekend over dat de arbeidsmigratie moet stoppen en de nieuwe plannen van de EU voor gerichte arbeidsmigratie van buiten de EU. Grote rol mogelijk voor werkgevers om mensen aan het werk te houden Nieuwsbericht Tilburg University, 12 mei 2022. Werkgevers kunnen op diverse manieren bijdragen aan werkzekerheid van hun personeel. Vooral grote organisaties in de (semi-)publieke sector doen dat al, vooral uit economische overwegingen: zij zien hun HR-afdeling als strategisch partner, hebben een sociaal plan en werken samen met andere organisaties in de regio. Dat blijkt uit het promotie-onderzoek van Jana Verschoor. 'Er mist visie en coördinatie om het personeelstekort op te lossen' Nieuwsbericht BNR, 11 mei 2022. Dat de arbeidsmarkt piept en kraakt is steeds duidelijker te merken. Vrijwel dagelijks verschijnen er berichten dat er tekorten zijn aan werknemers. Op Schiphol, bij de beveiliging voor de huldiging van Ajax, in het onderwijs en deze ochtend kwam ook het nieuws dat de NS minder treinen moet inzetten vanwege een personeelstekort. De arbeidsmarkt in cijfers 2021 Nieuwsbericht CBS, 29 april 2022. Jaarlijkse publicatie geeft een breed overzicht van de Nederlandse arbeidsmarkt. Na de onstuimige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt in 2020, het eerste coronajaar, was 2021 een jaar van herstel. De werkloosheid nam af, het aantal vacatures nam toe en in meerdere opzichten werden records gebroken op een steeds krapper wordende arbeidsmarkt. Loonverschil tussen mannen en vrouwen verder afgenomen Nieuwsbericht CBS, 29 april 2022. De loonkloof tussen mannen en vrouwen is ook in de coronajaren 2020 en 2021 kleiner geworden. Voor een deel is dit verschil in uurlonen het gevolg van een andere samenstelling van de groepen werkende mannen en vrouwen. ‘Europese migratieplannen belangrijk voor oplossen arbeidsmarkttekort’ Nieuwsbericht MKB-Nederland, 28 april 2022. MKB-Nederland en VNO-NCW zijn positief over de nieuwe migratieplannen van Europese Commissie. ‘Met de nieuwe plannen van de Commissie wordt de positie van arbeidsmigranten beter beschermd én wordt er een belangrijke stap gezet om de tekorten op de Europese arbeidsmarkt tegen te gaan. Coalitieakkoord: veel ambities, weinig plannen voor de arbeidsmarkt Nieuwsbericht CAOP, 26 april 2022. Teleurstellend, onevenwichtig, met een groot operationeel gat. Als het om plannen voor de arbeidsmarkt gaat, schiet het nieuwe regeerakkoord danig tekort, was de indruk tijdens de CAOP-webinar ‘Coalitieakkoord en Arbeidsmarkt’. Lees het verslag of kijk het webinar terug. UWV: 73.578 extra banen gecreëerd binnen de banenafspraak Nieuwsbericht UWV, 25 april 2022. Sinds de start van de banenafspraak zijn er 73.578 extra banen gerealiseerd. De doelstelling van de banenafspraak voor 2021 is het realiseren van 80.000 extra banen. CNV pleit voor bredere invoering kortere werkweek Nieuwsbericht CNV, 22 april 2022. ‘Zeker twee miljoen Nederlanders hebben last van stress en burn-outklachten. Tweederde van onze leden ziet de werkstress toenemen, blijkt uit eerder CNV-onderzoek. ‘Daarom pleiten wij voor een kortere werkweek. Voor een betere balans voor werkenden die uiteindelijk ook leidt tot een hogere productiviteit. Noodzakelijk nu de arbeidsmarkt zo krap is.', aldus Piet Fortuin, CNV-voorzitter. Grote Nederlandse bedrijven helpen bijna 22. 000 vluchtelingen de arbeidsmarkt te betreden Nieuwsbericht ManagersOnline, 22 april 2022. Nu de grootste vluchtelingencrisis in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog zich ontvouwt, doen dertien vooraanstaande Nederlandse bedrijven, waaronder ABN AMRO, Randstad, Royal FrieslandCampina en TenneT, nieuwe toezeggingen om vluchtelingen te helpen economisch te integreren in Nederland en Europa. Taskforce zoekt praktische oplossingen voor arbeidsmarktkrapte Nieuwsbericht AWVN, 22 april 2022. Werkgeversorganisaties AWVN, VNO-NCW en MKB Nederland hebben een taskforce in het leven geroepen. "Kijken wat je als werkgever nu al zelf kunt doen.” Dat is precies wat Raymond Puts als voorzitter van de Taskforce krapte arbeidsmarkt wil bereiken: werkgevers laten zien wat de mogelijkheden zijn om het gebrek aan personeel het hoofd te bieden. Zeven op de tien Nederlanders wil in beweging komen op arbeidsmarkt Nieuwsbericht Managersonline, 20 april 2022. Een kwart van de Nederlanders is actief op zoek naar een nieuwe baan en bijna de helft staat open voor een andere job. Dit blijkt uit onderzoek naar jobhunting in Nederland in opdracht van House of HR. Wie bij de overheid of een MKB-bedrijf werkt is het minst bereid een andere job te zoeken. Door recordkrapte op de arbeidsmarkt komt de energietransitie in de knel Nieuwsbericht ABN-AMRO, 14 april 2022. De komende jaren zijn cruciaal om de klimaatopwarming te kunnen beperken, blijkt het recente IPCC rapport. Het historisch grote tekort aan personeel is echter een struikelblok; van de vacatures die te maken hebben met de energietransitie is maar liefst 36 procent onvervulbaar. Kabinetten Rutte lopen vele tientallen miljarden mis door flexwerk Nieuwsbericht FNV, 13 april 2022. De FNV lanceert op woensdag 13 april een teller die aangeeft hoeveel geld Nederland misloopt door de doorgeslagen flexibilisering. Sinds het aantreden van het nieuwe kabinet Rutte IV op 10 januari van dit jaar is dat alweer ruim 1 miljard euro. HBO-Monitor: Goede perspectieven voor HBO’ers op de arbeidsmarkt Nieuwsbericht ROA, 11 april 2022. Hbo-afgestudeerden doen het in de regel nog steeds goed op de arbeidsmarkt. Dat blijkt uit de jaarlijkse HBO-Monitor van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) van de Maastricht University. Belangrijkste conclusie uit de monitor: hbo-opgeleiden van de lichting 2019/2020 hebben bijna allemaal werk; vier van de vijf werken op het hbo-niveau waarvoor ze zijn opgeleid en meer dan 60% heeft al een vaste baan. Employment and Social Developments in Europe Quarterly Review looks into factors behind the gender pay gap among young people Nieuwsbericht Europese Commissie, 11 april 2022. The Commission has published the latest edition of the Employment and Social Developments in Europe (ESDE) Quarterly Review, with a specific thematic focus on the gender pay gap among young workers, on occasion of the 2022 European Year of Youth. Grote Nederlandse bedrijven helpen bijna 22.000 vluchtelingen de arbeidsmarkt te betreden Nieuwsbericht Duurzaam Ondernemen, 8 april 2022. Nu de grootste vluchtelingencrisis in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog zich ontvouwt, doen 13 vooraanstaande Nederlandse bedrijven, waaronder ABN AMRO, Randstad, Royal FrieslandCampina en TenneT, vandaag nieuwe toezeggingen om vluchtelingen te helpen economisch te integreren in Nederland en Europa. Start STAP-budget bereikt 36.000 mensen Nieuwsbericht Rijksoverheid, 8 april 2022. De eerste aanvraagmogelijkheid voor het STAP-budget genoot grote belangstelling. Er is gespreid gebruik gemaakt van het budget op het gebied van opleidingsniveau, maar ook op leeftijd. Vrouwen verlaten onnodig de techsector Nieuwsbericht Techniekpact, 7 april 2022. Vrouwen verlaten te vaak en onnodig de techsector en daar kunnen werkgevers in die sectoren wat aan doen. Dat blijkt uit de vandaag gepubliceerde whitepaper van VHTO experticecentrum genderdiversiteit in bèta, techniek en IT. Vrouwen voelen zich niet thuis op hun werkplek, worden anders beoordeeld dan hun mannelijke collega’s, er is geen geschikte werkkleding voor ze of ze krijgen weinig ruimte om hun werk flexibel in te delen komt aan de orde in de whitepaper. Kwetsbare jongeren op de arbeidsmarkt vallen buiten de boot in beleid, onderzoek en theorie Nieuwsbericht Tilburg University, 5 april 2022. Pogingen om kwetsbare jongeren naar de arbeidsmarkt te begeleiden zijn weinig effectief omdat ze geen rekening houden met hun vaak meervoudige problematiek. Onderzoek naar de interventies bij deze doelgroep schiet bovendien tekort, zodat ook het beleid niet wordt verbeterd. Dat concludeert Wendy Wesseling in haar proefschrift Disadvantaged youth & the labor market: Struggles, setbacks, and successes. Omscholing naar tekortsectoren met FastSwitch Nieuwsbericht SER, 4 april 2022. Interview met Radboud Dam, programmaleider van FastSwitch. FastSwitch is een omscholingstraject van de Vereniging Hogescholen. Ruim 15 hogescholen werken landelijk samen aan nieuwe omscholingsroutes voor de kraptesectoren ICT, techniek, zorg en onderwijs. Helft van bijstandsgerechtigden langdurig werkloos Nieuwsbericht Binnenlands Bestuur, 4 april 2022. In 2021 had de helft van de bijstandsgerechtigden al vijf jaar een uitkering, in 2016 was dat nog een derde. Niet alle bijstandsontvangers hebben evenveel kans om werk te vinden en te ontsnappen uit de bijstand. De meest kansarme groep blijft steeds langer afhankelijk van de uitkering. Ook lijkt het voor vrouwen moeilijker om van de uitkering af te komen.
|
|
|
Columns, Podcasts en webartikelen |
Corona legde vergrootglas op verschillen tussen precairen en werkenden Webartikel Sociale Vraagstukken, 24 mei 2022. 'Bijstandsgerechtigden, ook degenen met parttime werk, hadden tijdens de pandemie nog minder dan anders het idee grip te hebben op hun leven, werk en inkomen. HvA-onderzoekers Judith Elshout en Hafid Ballafkih pleiten voor verbetering van hun arbeidsmarktpositie. 'Goed geregelde arbeidsmigratie is onmisbaar' Column Ton Schoenmaeckers VNO-NCW, 18 mei 2022. In deze tijd van arbeidskrapte hebben we juist behoefte hebben aan méér mensen. 'Ik ken de specifieke misstanden en die moeten we uiteraard uitbannen, maar gerichte, goed geregelde arbeidsmigratie is goed voor ons, noodzakelijk zelfs.' Arbeidsmarkt niet eerder zo krap' Nieuwsbericht en audiofragment, 17 mei 2022. Dat zegt hoogleraar Economie en Overheidsfinanciën Bas Jacobs van de Erasmus School of Economics. Volgens Jacobs is er een record aantal vacatures van 451.000 tegenover 338.000 werkzoekenden. Met als uitschieter de horeca. 'Die krapte is echt uitzonderlijk.' Nederland heeft weer gastarbeiders nodig Column Yesim Candan, RTL 6 mei 2022. N.a.v. het bericht van de Europese Commissie over de noodzaak van arbeidsmigranten om de personeelstekorten op telossen een persoonlijke column van Yesim Candan. Werkgevers: los personeelstekort op door langer te werken webartikel en audiofragment BNR, 3 mei 2022. Om de tekorten op de arbeidsmarkten op te lossen, moeten mensen meer uren gaan werken. Daarvoor pleit werkgeversvereniging AWVN in De Telegraaf. De extra uren moeten vooral gewerkt worden door mensen die nu nog parttime werken. In Nederland ligt het gemiddelde op ongeveer 29 werkuren in de week, wat dus hoger zou moeten, volgens de AWVN. Koos Vorrinklezing Ferd Crone - Een groene én eerlijke energietransitie voor arbeiders Lezing Ferd Crone, Wiardi Beckman Stichting 1 mei 2022. De overgang naar een groene industrie kent winnaars en verliezers. Het ombouwen of afbouwen van fossiele sectoren heeft ingrijpende gevolgen voor werknemers. GroenLinks en PvdA moeten vooroplopen bij het bieden van perspectief aan mensen wier werk verandert of verdwijnt. Een groene én eerlijke energietransitie voor arbeiders is mogelijk en noodzakelijk betoogt Ferd Crone in de Koos Vorrinklezing, die hij samen met Noortje Thijssen, directeur Wetenschappelijk Bureau Groenlinks verzorgde op 1 mei, de Dag van de Arbeid. Meer mensen aan het werk dan ooit, maar onzekerheid arbeidsmarkt blijft webartikel en audiofragment BNR, 29 april 2022. Er zijn meer mensen aan het werk dan ooit. Maar er zijn ook veel onzekerheden op de arbeidsmarkt. 'De eerste grote onzekerheid is het effect van de krapte, die even wat werd verdoezeld door de coronacrisis maar in volle hevigheid merkbaar is', zegt Ton Wilthagen, hoogleraar arbeidsmarkt aan Tilburg University. “De coronacrisis heeft de urgentie van scholing alleen maar groter gemaakt” Webartikel ABU, 23 april 2022. De coronacrisis had een grote impact op de werkgelegenheid in diverse sectoren. Olaf van Vliet, hoogleraar Economie aan de Universiteit Leiden, onderzocht met twee collega-onderzoekers de onderliggende effecten van deze crisis. Hij kwam tot een opvallende conclusie: de mobiliteit tussen krimp- en groeisectoren bleef zeer beperkt. Het skillpaspoort: mogelijke oplossing voor vrij reizen op de arbeidsmarkt Webartikel Technisch Weekblad, 23 april 2022. Beroepen veranderen of verdwijnen in hoog tempo door digitalisering, automatisering en robotisering. Het skillspaspoort kan de oplossing zijn om in te spelen op deze behoefte aan overzicht. Maar de ontwikkeling en implementatie ervan vraagt om visie, brede samenwerking en regie. Zo blijkt uit een recent onderzoek van TNO in samenwerking met een drietal hogescholen en steun van Instituut Gak. Een vrouw in de top maakt nog geen einde aan de apenrots Webartikel Roos van Dalen, MT/Sprout 19 april 2022. Als mannen in de meerderheid zijn, zal de bedrijfscultuur masculien zijn. Een enkele vrouw in de top gaat dit niet veranderen, stelt diversiteitsonderzoeker Roos van Dalen. Voor de menselijke maat is een evenwichtige man-vrouwverhouding noodzakelijk. Vervolgonderzoek naar lerende arbeidsmarkt-infrastructuur Webartikel ABU 19 april 2022. De Argumentenfabriek heeft onderzoek gedaan naar verbetering van de infrastructuur van de arbeidsmarkt en hoe die eruit zou kunnen zien. Dit onderzoek is uitgebracht in de uitgave Naar een lerende arbeidsmarktinfrastructuur Arbeidsmarktbeleid: Gewoon doen wat de bedoeling is Column MeJudice 11 april 2022, Ronald Dekker Wat zijn ook alweer de primaire taken van het UWV en de diensten Werk en Inkomen? Allereerst het vaststellen van het recht op uitkering en het verstrekken daarvan. Daarnaast is een primaire taak om mensen naar werk te begeleiden en om mensen sociaal te activeren. Het is belangrijk om deze vraag te stellen en deze direct te beantwoorden, want het zicht op deze taken wordt al decennia aan het oog onttrokken door een oneindige stoet van steeds nieuwe reorganisaties, aldus arbeidseconoom Ronald Dekker. Verbreding maatschappelijke opdracht arbeidsmarktregio’s: kansrijk, maar risicovol Column MeJudice 6 april 2022, Ellen Dingemans en Auke Blaauwbroek Het arbeidsmarktbeleid dat is gericht op het begeleiden van de kwetsbare groepen in hun zoektocht naar werk, is vanaf 2015 gedecentraliseerd naar de 35 arbeidsmarktregio’s. De regionale werkbedrijven vormen de basis voor deze regio’s. Deze werkbedrijven zijn netwerksamenwerkingen waarin publieke en private partijen samenwerken. De ambities zijn vaak groot - en dat is niet zonder risico’s. Wat kunnen we leren van de samenwerkingen tot nu toe?
|
|
|
|
Parlementaire informatie |
Kamerbrief van Minister Van Gennip (SZW) met reactie op brief over tekort aan oogstpersoneel voor 2022, 17 mei 2022. Leven lang ontwikkelen in Nederland Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en het ministerie van Onderwijs hebben onderzoek laten doen naar deelname aan Leven Lang Ontwikkelen activiteiten in 2020, 12 mei 2022. Eindrapport evaluatie leerwerkloketten Brief van Minister Van Gennip (SZW) en minister Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) aan de Tweede Kamer, 4 mei 2022. Monitor arbeidsparticipatie 2021 en onderzoek kenmerken doelgroep banenafspraak Minister Van Gennip (SZW) en minister Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) delen hun reactie op 2 rapporten met de Tweede Kamer. Het gaat om de Monitor Arbeidsparticipatie Arbeidsbeperkten 2021 en een verdiepend onderzoek naar de kenmerken van de doelgroep banenafspraak, 4 mei 2022. Goed werkgeverschap voor kortverblijvende arbeidsmigranten Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft onderzoek laten doen naar de kwaliteit van werkgeverschap voor kort verblijvende arbeidsmigranten in Nederland, 28 april 2022. Verdeling financiële middelen aanpak jeugdwerkloosheid Download Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, april 2022. Actieplan 'Dichterbij dan je denkt' - korte termijn aanpak krapte Minister Van Gennip (SZW) en minister Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) informeren de Tweede Kamer over het actieplan om op korte termijn de krapte op de arbeidsmarkt aan te pakken, 13 april 2022. Voortzetting Ambachtsacademie Minister Van Gennip (SZW) reageert op een brief waarin Ambacht Nederland hulp vraagt om de activiteiten van de Ambachtsacademie voort te kunnen zetten, 13 april 2022.
|
|
|
|
Boeken |
CBS; Gringhuis, G.; Vries, J. de Minder werknemers veranderden van baan vanaf eerste lockdown Den Haag : CBS, 2022. Statistische Trends De coronacrisis vindt plaats op een moment dat de arbeidsmarkt behoorlijk is geflexibiliseerd. De vraag is hoe deze flexibele arbeidsmarkt op de lockdown - met steun - heeft gereageerd. Dit wordt onderzocht door de arbeidsdynamiek van werknemers in coronatijd te vergelijken met die in de periode voor corona. Meest opvallende ontwikkeling in 2020 was dat minder werknemers van baan veranderden. CPB Labor supply effects of survivor insurance : evidence from restricted access to survivor benefits in the Netherlands Den Haag : CPB, 2022. 45 p. Analyse van de effecten van een wijziging in de Algemene nabestaandenwet (ANW) op het arbeidsaanbod van weduwen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van een natuurlijk experiment: de inperkingen van het recht op ANW, die in 1996 zijn ingevoerd. De resultaten laten zien dat de aanscherping van regels rond de nabestaandenuitkering leidde tot een aanzienlijke stijging van het persoonlijk arbeidsinkomen van weduwen (+23%) en het aandeel weduwen dat werkt (+16%), gemeten drie jaar na het overlijden van de partner. Daarnaast is er een aanzienlijke substitutie naar andere sociale verzekeringen. Het gebruik van arbeidsongeschiktheidsverzekeringen neemt toe met +1,5 procentpunt. Wat betreft de bijstand is er een toename onder weduwen zonder inkomen van +6 procentpunt. Dit beperkt de besparing voor de overheid. UWV; Berendsen, E.; Deursen, C. van; [et al.] UWV Monitor arbeidsparticipatie arbeidsbeperkten 2021 : aan het werk zijn, komen en blijven van mensen met een arbeidsbeperking Amsterdam : UWV, 2022. 86 p. De monitor brengt in beeld hoe de arbeidsparticipatie van Wajongers, WGA’ers, WIA 35-minners en Participatiewetters in het doelgroepregister zich ontwikkelt. Met speciale aandacht voor het effect van de coronacrisis in 2020 en de eerste helft van 2021. Argumentenfabriek, de; ABU; Goorbergh, P. van de; Kalshoven, F.; Leeuw, S. de; Koops, J. Goede vragen over een lerende arbeidsmarktinfrastructuur Z.P. : de Argumentenfabriek, 2022. 25 p. Vervolg op "Naar een lerende infrastructuur van de arbeidsmarkt". Naar aanleiding van de uitkomsten van vervolgsessies is de publicatie "Goede vragen over een lerende arbeidsmarktinfrastructuur" verschenen. Deze analyserende en strategische vragen hebben de denkrichting aangescherpt en zijn voeding voor de vervolgstap samen met het Platform Toekomst van Arbeid. SEO; Min. SZW; Beleidsonderzoekers, de; Mediad; [et al.] Goed werkgeverschap voor kortverblijvende arbeidsmigranten ; een onderzoek naar de werk- en woonsituatie Amsterdam : SEO, 2022. 87 p. SEO-rapport, nr. 2022-14 In dit onderzoek is de mate van goed werkgeverschap voor kort verblijvende arbeidsmigranten onderzocht door op basis van een enquête en interviews onder voornamelijk Poolse, Roemeense en Spaanse arbeidsmigranten. Uit het onderzoek blijkt dat op de meeste aspecten van de kwaliteit van werken in Nederland het grootste deel van de kort verblijvende Poolse, Roemeense en Spaanse arbeidsmigranten in Nederland te maken lijkt te hebben met goed werkgeverschap. Wel doen kort verblijvende arbeidsmigranten vaker dan Nederlandse werknemers zwaar, ongemakkelijk en gevaarlijk werk, waarbij de regels rond gezond en veilig werken op de werkvloer niet altijd goed in acht worden genomen. Ook verdienen de meeste kort verblijvende arbeidsmigranten een salaris op of rond het minimumloonniveau en heeft een groot deel te maken met een variabel aantal werkuren. Voor ongeveer 16 procent van alle kort verblijvende arbeidsmigranten lijkt geen sprake te zijn van goed werkgeverschap. Factoren die daarbij het vaakst worden genoemd zijn het niet verzekerd (denken te) zijn tegen ziektekosten, het ontbreken van een loonstrook in een begrijpelijke taal, de afhankelijkheid van de werkgever voor de woning, het hebben van variabele werkuren zonder tijdige notificatie, en intimidatie en pesten op het werk. SEO; Min. SZW; Min. OC en W; Bussink, H.; Pomp, M. Monitor aanpak jeugdwerkloosheid : samenvatting eerste monitor Amsterdam : SEO, 2022. 23 p. In het onderzoek staat de ontwikkeling in de arbeidsmarktpositie van (specifieke groepen) jongeren centraal. Het gaat hierbij in het bijzonder om jongeren afkomstig uit het voortgezet speciaal onderwijs (vso), het praktijkonderwijs (pro), het middelbaar beroepsonderwijs (mbo), voortijdig schoolverlaters (vsv), jongeren met een migratieachtergrond of met een beperking of (chronische) ziekte. uit het onderzoek blijkt dat momenteel de gemiddelde werkloosheid onder jongeren historisch laag is, maar het verschil in werkloosheid tussen lager (7 procent), middelbaar (4 procent) en hoger opgeleiden (2 procent) groot is. Tijdens de coronapandemie is de al bestaande ongelijkheid in baankansen tussen lager, middelbaar en hoger opgeleiden verder toegenomen. Over de afgelopen tien jaar is de ontwikkeling in de gemiddelde arbeidsdeelname van jongeren stabiel, met blijvende verschillen in arbeidsdeelname tussen lager, middelbaar en hoger opgeleiden. Werkzame jongeren die niet economisch zelfstandig zijn (<70 procent WML verdienen) hebben vaker geen startkwalificatie, een mbo2/3-diploma, een deeltijdbaan en/of een tijdelijke arbeidsrelatie. Zie ook bijbehorend Achtergronddocument CBS; Groenenboom, K.; Berg, H. van den; Bierings, H.; Fernandez Beiro, L. De arbeidsmarkt in cijfers 2021 Den Haag : CBS, 2022. 157 p. De publicatie geeft een breed overzicht van de Nederlandse arbeidsmarkt. Achtereenvolgens wordt ingegaan op; de vraag naar arbeid; het aanbod van arbeid; de arbeidsomstandigheden van werkenden, waaronder de lichamelijke en geestelijke arbeidsbelasting en het ziekteverzuim; lonen en loonkosten; inkomen; uitkeringen. Na de onstuimige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt in 2020, het eerste coronajaar, was 2021 een jaar van herstel. De werkloosheid nam af, het aantal vacatures nam toe en in meerdere opzichten werden records gebroken op een steeds krapper wordende arbeidsmarkt. Starink, B. Zorgen voor morgen : een symbiose van arbeidsmarkt, pensioenen en belasting : rede Tilburg : Tilburg University, 2022. 46 p. Belastinghervormingen zijn essentieel voor arbeidsmarkt en pensioenen. De komende jaren staan voor de arbeidsmarkt, het pensioenstelsel en het belastingstelsel - inclusief het toeslagenstelsel - grote wijzigingen en herzieningen op de agenda. Het is van essentieel belang de symbiose tussen die drie beleidsdossiers te bezien, omdat de belastingheffing de randvoorwaarden schept voor al die dossiers. Starink schetst in zijn oratie de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt (Flexibel, vast of beide?; Een oververhitte arbeidsmarkt; De veranderende competentie agenda) alsmede de ontwikkelingen in het pensioenstelsel (Knelpunten in het huidige stelsel; Van uitkerings- naar premieovereenkomst; Afschaffing doorsneesystematiek en bijbehorende keuzes; Verkleinen witte vlek en een arbeidsvormneutraal pensioenkader; Idee voor een uniforme kapitaalgedekte basisregeling). Oratie in verkorte vorm uitgesproken bij de openbare aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar Arbeidsmarkt, Pensioenen en Belasting, aan Tilburg University op donderdag 7 april 2022. CNV Manifest de toekomst van werk [Utrecht] : CNV, 2022. 1 p. In het manifest pleit het CNV ervoor dat iedere werkende Nederlander 1.000 euro opleidingsgeld ontvangt van het kabinet. Deze eenmalige investering kan tientallen miljarden euro’s aan rendement opleveren. De vakbond pleit ervoor dat de 1000 euro wordt gestort op een aparte leerrekening. Het CNV is kritisch over het STAP-budget dat het kabinet beschikbaar stelt voor werkenden. Dit is voor een te beperkt aantal mensen. Enkele andere punten uit het manifest: Voer een skills paspoort in; Zet onbenut arbeidspotentieel in; Dertig uur per week werken is de nieuwe norm; Waardeer kennis en ervaring van oudere werknemers. Raad voor Volksgezondheid & Samenleving Anders leven en zorgen : naar een gelijkwaardig samenspel tussen naasten, vrijwilligers en beroepskrachten Den Haag : RVS, 2022. 95 p. In het advies waarschuwt de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving dat de langdurige zorg volledig dreigt vast te lopen als de sector de hulp van naasten en vrijwilligers niet snel en structureel omarmt. Door een stijgende zorgvraag door vergrijzing en toenemende personeelstekorten in de ouderenzorg en de gehandicaptenzorg is een een fundamentele omslag nodig in de organisatie van de zorg. De RVS pleit voor een andere verdeling van verantwoordelijkheden. In het advies wordt eerst ingegaan op de historie van het concept zorg en de betekenis daarvan voor de verhouding tussen formele en informele zorg. Vervolgens belicht de RVS aspecten van wetten en regels die invloed hebben op deze verhouding. Daarna beschrijft het advies wat naasten, vrijwilligers en beroepskrachten ervaren in hun samenwerking en in de zorg waar zij samen voor staan. Tot slot doet de RVS concrete aanbevelingen om de relaties tussen formele en informele zorg te herijken.
|
|
|
|
Tijdschriftartikelen Heeft u interesse in een tijdschriftartikel? Vraag een kopie aan bij de bibliotheek van de SER, bidoc@ser.nl |
Hout, N. van den, Arbeidsmigrant is nog broodnodig Elsevier Weekblad, 78 (2022) 18 (7 mei), p. 58-61 Jaarlijks komen er duizenden kennis- en arbeidsmigranten naar Nederland. De volgende vragen staan in dit artikel centraal: Wat leveren de arbeidsmigranten de economie op? Houden ze, doordat ze vaak voor een laag loon willen werken, investeringen in automatisering bij bedrijven tegen? Wie zijn de arbeidsmigranten? Waar werken ze? En kan Nederland zonder ze? Er is onder meer een interview met Marcel Klok, hoofdeconoom bij ING Research. We zouden volgens hem wel zonder arbeidsmigranten kunnen, maar dit zal hele grote nadelen hebben. In dit artikel wordt onder meer geconstateerd dat in sommige sectoren goedkope arbeid en investeringen in techniek hand in hand gaan. Verder automatiseren is in een vergrijzend land broodnodig, maar ook dan zullen de extra handen van arbeidsmigranten nodig zijn. Bierings, H., Spanning op arbeidsmarkt lijkt niet samen te hangen met hogere fricties ESB, 107 (2022) 4809 (19 mei), p. 200-202 In het laatste kwartaal van 2021 is de spanning op de arbeidsmarkt verder opgelopen. Sluit het aanbod van arbeid nog wel aan op de vraag? Een analyse van het historische verloop van de werkloosheid, de vacatures en het arbeidsaanbod. Geconcludeerd wordt dat de spanning op de arbeidsmarkt sterk procyclisch is. De hoge spanning eind 2021 hangt samen met de hoogconjunctuur. In de periode 2012–2016 was er wel langduriger sprake van een slechtere aansluiting van het arbeidsaanbod op de arbeidsvraag, maar over de hele periode sinds 2003 bezien is er geen aanwijzing voor een verslechtering. Koopmans, J. J.; Vrijmoeth, V.; Vos, T. de, Arbeidstekorten hand in hand met lage lonen ESB, 107 (2022) 4809 (19 mei), p. 208-210 Het tekort aan personeel in verschillende sectoren lijkt de arbeidsmarkt op te breken. Sommige economen pleiten voor een hogere arbeidsparticipatie. Maar is meer werken wel de oplossing? Met het arbeidsaanbod is in Nederland niks mis: we werken steeds meer uren. De arbeidsvoorwaarden zijn relatief steeds slechter geworden in sectoren met grote, maar potentieel snel oplosbare tekorten. Het lijkt daarom onvermijdelijk dat de lonen in sectoren met grote, maar verklaarbare tekorten omhoog moeten. Bakens, J.; Fouarge, D., Huidige vacatures zijn slechte raadgever voor studiekeuze ESB, 107 (2022) 4809 (19 mei), p. 211-213 In dit artikel wordt onderzocht of het verstandig is voor jongeren om hun studiekeuze te baseren op de beroepen met veel openstaande vacatures, en voor beleidsmakers om hen in die richting te sturen. Is de huidige krapte op de arbeidsmarkt een goede indicator voor de vraag naar arbeid in de toekomst? Geconcludeerd wordt dat het voor jongeren verstandig is om zich niet te veel te laten leiden door de huidige vacatures, en vooral te kiezen voor studies die hen hoogwaardige vaardigheden leren, zodat ze beroepen kunnen uitoefenen waar in de toekomst ook vraag naar is en die minder conjunctuurgevoelig zijn. IJzerman, S., Schaarste aan technici kan verduurzaming gebouwde omgeving belemmeren ESB, 107 (2022) 4809 (19 mei), p. 203 De vraag naar technici die nodig zijn voor het verduurzamen van de gebouwde omgeving is groot, terwijl het aanbod ervan krap is. Die schaarste aan vakmensen kan mogelijk de verduurzaming van de gebouwde omgeving stagneren. Uit een inventarisatie van UWV blijkt dat in totaal er 45 technische beroepen nodig om de klimaatdoelen in de gebouwde omgeving te halen. In 2021 steeg het aantal vacatures voor deze 45 technische beroepen sterk, tot ruim 46.000 in het 4e kwartaal. Om de energietransitie te doen slagen, is draagvlak onder bewoners een essentiële factor. Dit maakt het belangrijk om te investeren in de bewustwording, advisering en ontzorging van de eigenaars van gebouwen en woningen. Ook daar zijn nog arbeidskrachten voor nodig. |
|
|
|
|
|
|
Stuur deze mail vooral door naar anderen. Zij kunnen zich vervolgens hier aanmelden. |
|
|