Nieuwsbrief met nieuws, columns, podcasts, overheidsinformatie en recente boeken en artikelen over het thema arbeidsmarkt en arbeidsparticipatie |
|
|
|
Krapte op de arbeidsmarkt heeft hoogtepunt bereikt Nieuwsbericht UWV, 22 december 2022. Dat blijkt uit de Spanningsindicator van UWV. In het derde kwartaal van 2022 nam de spanning op de arbeidsmarkt licht af. Het aantal WW’ers bleef dalen en ook het aantal openstaande vacatures nam voor het eerst sinds tijden af. Adviesrapport ‘Realisme rond richtgetallen - Kansen en risico’s van streefcijfers en quota in het migratiebeleid’ Nieuwsbericht Adviesraad Migratie, 22 december 2022. De inzet van richtgetallen binnen het migratiedomein kan bijdragen aan een meer toekomstgericht, samenhangend en maatschappelijk ingebed migratiebeleid. Door externe factoren, zoals oorlog elders, heeft de nationale overheid op asielmigratie beperkte grip, anders dan bij arbeidsmigratie. Herstel van de balans voor werken met en als zelfstandige(n) Nieuwsbericht Ministerie van SZW, 16 december 2022. Het kabinet wil de balans herstellen als het gaat om het werken met zelfstandigen en als zelfstandige. Veel zelfstandigen kiezen bewust voor het ondernemerschap, onder meer vanwege grip op werken en leven en de mogelijkheid om snel in te springen op kansen. Zelfstandig ondernemerschap levert zo een belangrijke bijdrage aan de economie waar ook in de toekomst ruimte voor moet zijn. Naast de voordelen die het werken met en als zelfstandigen biedt, is er ook een keerzijde aan de snelle groei van zelfstandigen. Aantal zzp’ers gegroeid naar 1,2 miljoen in derde kwartaal van 2022 Nieuwsbericht CBS, 15 december 2022. In 2022 groeide het aantal zzp’ers (van 15 tot 75 jaar) met 127 duizend naar 1,2 miljoen. De toename was het grootst in de zorg- en welzijnsberoepen. Wat is beschut werk en waarom is dit een oplossing om vacatures gedeeltelijk mee te vullen? Nieuwsbericht CAOP, 15 december 2022. Het in dienst nemen van mensen met het advies beschut werk draagt bij aan een inclusieve arbeidsmarkt en het oplossen van de arbeidsmarktkrapte. Dat maakt het een interessante optie voor werkgevers om extra handen op de werkvloer te hebben. Bruno Fermin is CAOP-adviseur en fondsmanager van SBCM (het kenniscentrum en A&O fonds sociale werkgelegenheid) en vertelt waarom beschut werk een goede oplossing kan zijn voor mensen met een beperking, organisaties en de arbeidsmarkt. Werkloosheid in november licht gedaald Nieuwsbericht CBS, 15 december 2022. Over de afgelopen drie maanden nam het aantal werklozen af met gemiddeld 5 duizend per maand. Het aantal werkenden van 15 tot 75 jaar steeg in deze periode met gemiddeld 36 duizend per maand. UWV registreerde eind november 145 duizend lopende WW-uitkeringen. Samenwerken aan betere aansluiting hbo- arbeidsmarkt Nieuwsbericht VNO-NCW, 14 december 2022. VNO-NCW, MKB-Nederland en de Vereniging Hogescholen (VH) gaan op landelijk niveau nauwer samenwerken. De organisaties hebben vandaag in Den Haag een convenant ondertekend, waarin ze uitspreken dat ze samen verantwoordelijkheid nemen voor vraagstukken rond het opleiden, aantrekken én behouden van hbo-professionals voor de arbeidsmarkt. Werkcoalitie: Bied mensen met een arbeidsbeperking bestaanszekerheid Nieuwsbericht VCP, 13 december 2022. Voor veel mensen met een arbeidsbeperking is de Participatiewet één groot drama. Als iemand vanwege een beperking niet voltijds kan werken, is de kans op een volwaardig bestaan met financiële zekerheid vrijwel nihil. De regels moeten dan ook flink op de schop, zo staat in een oproep van de Werkcoalitie, waarin diverse maatschappelijke organisaties waaronder de VCP samenwerken. Onderzoekslijn Onderkant arbeidsmarkt Nieuwsbericht CPB, 13 december 2022. Het CPB heeft de mogelijkheden verkend van een nieuw model voor de analyse van beleidsmaatregelen gericht op de zogeheten onderkant van de arbeidsmarkt. In het nieuwe model wordt naast de aanbodzijde ook rekening gehouden met een restrictie aan de vraagzijde aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Grote stap tegen schijnzelfstandigheid bij platformbedrijven Nieuwsbericht FNV, 13 december 2022. Reactie FNV op standpunt Europees Parlement n.a.v. de strijd tegen schijnzelfstandigheid bij platformbedrijven zoals Uber, Deliveroo en Helpling. 'De bedrijven mogen hen niet langer onterecht beschouwen als zelfstandigen en echte zzp’ers niet behandelen als werknemers.’ Werkdruk en andere zorgen van werkgevers over 2023 Nieuwsbericht UWV, 12 december 2022. Uit het werkgeversonderzoek van UWV onder 2.000 werkgevers blijkt o.a. twee derde van de werkgevers veel moeite te hebben met het vervullen van hun vacatures. Ook voor 2023 vormt de krappe arbeidsmarkt een probleem voor veel werkgevers. Vacatures zorg en welzijn nemen sneller toe dan voor corona Nieuwsbericht CBS, 9 december 2022. Verreweg de meeste vacatures ontstonden in de grootste branche, verpleging, verzorging en thuiszorg. Schuivende kaders in het denken over de arbeidsmarkt van morgen Nieuwsbericht ZiPconomy, 9 december 2022. Victor Broers, Hans Hoogervorst en Babette Porcelijn waren de drie zeer verschillende keynote sprekers op het NBBU-congres Arbeidsmarkt van Morgen. Samen zetten ze de noodzaak neer om buiten de bestaande kaders te denken en te praten voor een échte hervorming van de arbeidsmarkt. Overstappen naar ander werk moet beter gefaciliteerd worden Nieuwsbericht SER, 8 december 2022. De ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, zoals robotisering, krapte en langer doorwerken, vragen om mogelijkheden om soepel over te kunnen stappen naar een andere baan of een andere sector. Dat was voor Tilburg University, werkgeversorganisatie AWVN en brancheorganisatie ABU aanleiding om de inspiratiegids ‘Goed op weg’ te maken. ’Fatsoenlijk gesprek over arbeidsmigratie in Nederland niet mogelijk’ Nieuwsbericht VNO-NCW, 8 december 2022. ‘Alle vormen van migratie worden in het publiek debat op één hoop gegooid. Van uitgeprocedeerde of zich misdragende asielzoekers tot Europese arbeidsmigranten, tot vakmensen of studenten van buiten de Europese Unie'. 'Het is evident dat Nederland in de toekomst niet kan zonder arbeidsmigratie, zeker niet van vakkrachten’, volgens VNO-NCW voorzitter Ingrid Thijssen 623 miljoen euro extra EU-geld voor versterking zes Nederlandse regio’s Nieuwsbericht Rijksoverheid, 6 december 2022. Zes Nederlandse regio’s krijgen tot en met 2027 in totaal € 623 miljoen extra Europese ondersteuning vanuit het zogenoemde Just Transition Fund (JTF). Het JTF ondersteunt het verduurzamen van de economie en het versterken van de arbeidsmarkt. Een vijfde werkende mannen wil kortere werkweek Nieuwsbericht Binnenlands Bestuur, 5 december 2022. Mannen zeggen vaker dan vrouwen juist korter te willen werken dan ze nu doen. En twee derde van de vrouwen blijkt nu economisch zelfstandig. Overheid zorgt zelf voor krappe arbeidsmarkt Nieuwsbericht en audiofragment, BNR 2 december 2022. De krapte op de arbeidsmarkt wordt veroorzaakt door de uitdijende overheid. Dat blijkt uit een analyse van Marieke Blom, hoofdeconoom bij ING. De publieke sector is sinds eind 2019 drie keer zo hard gegroeid als het bedrijfsleven. 'We hebben er voor een deel ook om gevraagd.' CNV-onderzoek: twee miljoen werkenden redden pensioen niet Nieuwsbericht CNV, 1 december 2022. Bijna de helft van de werkenden boven de 45 jaar verwachten niet dat ze hun huidige werk tot hun pensioenleeftijd kunnen uitvoeren. Omgerekend gaat dit om twee miljoen mensen. 57% is van mening dat ze een zwaar beroep hebben. Arbeidsparticipatie Oekraïners, 1e halfjaar 2022 Nieuwsbericht CBS, 30 november 2022. Van de ruim 50 duizend Oekraïense vluchtelingen tussen de 15 en 65 jaar die op 1 juli 2022 in Nederland verbleven, had 35 procent betaald werk. Aantal bijstandsontvangers onder de 400 duizend Nieuwsbericht CBS, 30 november 2022. Ten opzichte van vorig jaar september waren er bijna 16.000 bijstandsontvangers minder. Het aantal jongeren (tot 27 jaar) met een bijstandsuitkering is het sterkst afgenomen. ‘Flexbureaus en hun leveranciers moeten samen beter hun best doen’ Nieuwsbericht FlexMarkt, 29 november 2022. Met wie doen flexbureaus het liefst zaken en waarom? Flexmarkt heeft hier onderzoek naar gedaan onder de lezers. In dit interview duidt hoofdredacteur en flexexpert Wim Davidse de uitkomsten van het Partner of Choice-onderzoek 2022. 3 op de 4 vrouwen willen economisch zelfstandig zijn Nieuwsbericht CBS, 29 november 2022. Drie kwart van de vrouwen die geen onderwijs volgen en jonger dan 65 jaar zijn vindt het belangrijk zichzelf financieel te kunnen onderhouden. In de praktijk zijn dit er minder: 66 procent was economisch zelfstandig in 2021. Zij verdienden minstens het bijstandsniveau. Mannen zijn vaker economisch zelfstandig (81 procent), en hechten daar ook vaker belang aan (87 procent). Dat meldt het CBS in de nieuwe Emancipatiemonitor. Veel mensen kunnen niet meer uren werken, of ervaren belemmeringen daarbij Nieuwsbericht FNV, 28 november 2022. 77% van de werknemers geeft aan dat zij niet meer uren kunnen of willen werken. Dit blijkt uit onderzoek van de FNV onder 16.500 leden uit zorg & welzijn, vervoer, onderwijs en andere sectoren. Meer vrouwen aan de top: weer een stukje in de puzzel gelegd Nieuwsbericht Europa.nu, 25 november 2022. De richtlijn voor een vrouwenquotum in raden van bestuur van beursgenoteerde bedrijven is aangenomen in het Europees Parlement. Er is in Nederland recent nationale wetgeving voor een verbetering van de man-vrouwverhouding in de top van het bedrijfsleven. Een derde van de leden van de raden van commissarissen moet nu een vrouw zijn. De Nederlandse regering is ervan overtuigd dat Nederland met deze wetgeving in 2026 ook aan de nieuwe Europese richtlijn zal voldoen, hoewel deze ambitieuzer is dan de Nederlandse wetgeving. Proef met competentietest voor werkzoekende senioren Rijksoverheid, 24 november 2022. Werkzoekende senioren de kans bieden hun vaardigheden te laten zien voordat ze ergens solliciteren. Dat is de kern van een nieuwe pilot, waarbij senioren gratis een competentietest kunnen doen voordat ze reageren op een vacature. Dit moet voorkomen dat werkgevers oudere werkzoekenden al bij voorbaat afwijzen vanwege enkel hun leeftijd. CPB evalueert brede baten experimenten bijstand Nieuwsbericht CPB, 24 november 2022. Tussen 2017 en 2019 hebben zes gemeenten experimenten uitgevoerd om te kijken wat werkt om meer mensen vanuit de bijstand aan het werk te krijgen. Het Centraal Planbureau heeft onderzoek gedaan naar de effecten van de ‘bijstandsexperimenten’. Over het algemeen is er geen sprake van duidelijke effecten in de gemeenten waar geëxperimenteerd is. Minister Van Gennip: Cohesie samenleving gedeelde verantwoordelijkheid Nieuwsbericht MKB-Nederland, 23 november 2022. Er is groot onderhoud nodig op de arbeidsmarkt. Dat zei minister Karien van Gennip van SZW bij MKB-Nederland waar zij te gast was. ‘We hebben de afgelopen tien jaar te veel achterover geleund. Het is tijd om de bakens te verzetten.’ Pilot inclusie levert geen harde cijfers op Nieuwsbericht Binnenlands Bestuur, 22 november 2022. Om heel werkgevend Nederland mee te nemen richting een inclusieve werkvloer, is het nodig om in beleid en onderzoek niet alleen oog te hebben voor koplopers en vroege volgers, maar ook voor organisaties die minder mankracht en middelen tot hun beschikking hebben. Dat adviseert TNO na de pilot Behoud en Doorstroom van medewerkers met een niet-westerse migratieachtergrond. Stand van zaken hervorming arbeidsmarkt Nieuwbericht Stichting van de Arbeid, 21 november 2022. Het kabinet en in het bijzonder de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid voert sinds het aantreden van het kabinet Rutte IV intensief overleg met de sociale partners, verenigd in de Stichting van de Arbeid, over de hervorming van de arbeidsmarkt. Werkloosheid migranten ook na coronajaar gestegen Nieuwsbericht CBS, 16 november 2022. De werkloosheid onder migranten is in 2021 verder toegenomen. Bij de in Nederland geboren beroepsbevolking nam deze juist weer af, na een stijging in het coronajaar 2020. Daardoor is het verschil in werkloosheidspercentage tussen migranten (die in het buitenland geboren zijn) en in Nederland geboren mensen groter geworden. Dat is een van de conclusies van het CBS in de Rapportage Integratie en Samenleven 2022. Nieuwe podcastserie helpt om tekorten terug te dringen Nieuwsbericht Techniek Nederland, 16 november 2022. Vanaf 15 november brengt Techniek Nederland samen met de redactie van De Makers van Morgen een podcastserie: ‘Aan De Bak!’. Samen met studiogasten uit de sector bespreekt podcast-host Diana Matroos urgente HR-thema’s. Met als doel: meer mensen werven en samen de tekorten oplossen. Extra aandacht voor ongelijkheid mannen en vrouwen op arbeidsmarkt met maatschappelijke dialoog Nieuwsbericht Rijksoverheid, 14 november 2022. Vrouwen verdienen in Nederland gemiddeld per uur 13 procent minder dan mannelijke collega’s. Dit loonverschil is de afgelopen jaren maar langzaam kleiner geworden, zo blijkt uit de ‘Monitor loonverschillen mannen en vrouwen, 2020’ van het CBS. Om de bredere ongelijkheid tussen mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt te bespreken, kondigt minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een maatschappelijke dialoog aan.
|
|
|
Columns, Podcasts en webartikelen |
Duurzaam werk maakt mensen weerbaar en de economie wendbaar Webartikel SERmagazine 20 december 2022. Over twintig jaar is de helft van de banen die we nu kennen veranderd of verdwenen. Demografische veranderingen, digitalisering en duurzaamheid zetten de arbeidsmarkt op zijn kop. Volgens Aart Jan de Geus, bestuursvoorzitter van de Goldschmeding Foundation, is het hoog tijd om via duurzaam werk in te zetten op een toekomstbestendige en veerkrachtige economie. Werkgevers voorzien een lastig 2023 Column Menno Wester, UWV 20 december 2022. De algemene verwachting is dat Nederland afstevent op een lichte recessie. Desondanks verwacht 40% van de werkgevers dat het in 2023 nog moeilijker wordt om vacatures vervuld te krijgen. Menno Wester: ‘De krappe arbeidsmarkt zet nu al bij 29% van de bedrijven een rem op de groei en 23% zegt momenteel opdrachten om die reden te moeten afwijzen.’ Zie ook de UWV-publicatie Zorgen van werkgevers over stijgende prijzen en krapte op de arbeidsmarkt in 2023 Sociale normen beperken werken na AOW-leeftijd Webartikel Harry van Dalen en Kène Henkens, ESB 14 december 2022. Het inzetten van oudere werknemers kan werkgevers helpen om de krapte op arbeidsmarkt het hoofd te bieden. Leeftijdsnormen stellen echter grenzen aan de werving van oude werknemers van buiten een organisatie. Een normstellende overheid kan de arbeidsmarktparticipatie van oudere werknemers vooruit helpen door expliciet deze sociale normen te beïnvloeden. Podcast: Arbeidsmarkttekorten, hybride werken en welzijn als trends van 2022 Podcast Universiteit Utrecht, 13 december 2022. Afgelopen jaar was een ingrijpend jaar op het gebied van werk. De enorme krapte op de arbeidsmarkt begon in veel sectoren zijn tol te eisen. In deze aflevering van de Future of Work podcast spreken vijf experts op zoek naar de veranderingen die werk het afgelopen jaar heeft ondergaan en wat dat betekent voor het komende jaar. Werkplatform Temper gaat debat aan over rol platformen in arbeidsmarkt van de toekomst Blog Martijn Arets, ZiPconomy, 13 december 2022. Welke rol spelen platformen en technologie in de toekomst van de arbeidsmarkt? Het to-business freelanceplatform Temper organiseerde een event dat antwoord moest geven op deze vraag. In deze blog een verslag en analyse van Martijn Arets. Falend arbeidsmarktbeleid vraagt meer dan samenwerking Blog Leen Hoffman, ESB 12 december 2022. In 2020 publiceerde de Commissie Regulering van Werk (Commissie-Borstlap) een vernietigend rapport over het Nederlandse arbeidsmarktbeleid. De reactie van het kabinet is er eindelijk. Het kabinet wil de aanbevelingen implementeren door de arbeidsmarktinfrastructuur opnieuw in te richten. Dat is in de jaren negentig ook gebeurd, maar zonder succes. Wat kunnen we daarvan leren? Lang niet elke twintiger met een vast contract behoudt dat ook Webartikel Lucille Mattijssen en Ruben van Gaalen, ESB 12 december 2022. Beschrijvingen van arbeidsposities naar leeftijd suggereren dat steeds meer werkenden een vast contract krijgen, en dat steeds minder mensen een tijdelijk contract of geen werk hebben. Op individueel niveau verlopen loopbanen echter vaak veel dynamischer. Syrische vrouwen in Nederland ervaren barrières op de arbeidsmarkt Webartikel Demos, 9 december 2022. Ondanks hervormingen van het inburgeringsbeleid blijft de arbeidsmarktpositie van Syrische statushouders slecht. Onderzoek in het kader van de Instituut Gak- KNAW Award laat daarbij zien dat de arbeidsmarktpositie van vrouwelijke statushouders slechter is dan die van mannelijke statushouders. De meeste van deze vrouwen willen echter wel aan het werk. Waarom lukt dat (nog) niet? Wanneer ben je te oud om te werken? Webartikel Demos, 9 december 2022. Oudere werkzoekenden hebben het moeilijk op de arbeidsmarkt. Helpen verschuivende sociale normen over wie (te) oud is om de kansen van ouderen op de arbeidsmarkt te vergroten? “Ik wil mensen hun perspectief teruggeven" Webartikel ABU, 8 december 2022. Interview met minister van Gennip (SZW) over de arbeidsmarkt, migratie en de rol van uitzendbureaus. Overheid zoekt personeel voor realiseren van maatschappelijke opgaven Nieuwsbrief artikel UWV, 8 december 2022. Interview met Stef Molleman (UWV) over de arbeidsmarkt. 'Overheid en bedrijfsleven vissen voor schaarse beroepen in dezelfde vijver". Meer vrouwen in de Europese (bedrijfs)top! Podcast BNR, 7 december 2022. Nadat Nederland het voorstel tien jaar lang geblokkeerd heeft in de Raad is het er eindelijk: Een vrouwenquotum voor de toppen van alle grote Europese bedrijven. Hoe ver zijn we in Europa al eigenlijk met de gendergelijkheid? In welke landen zijn vrouwen al net zo vertegenwoordigd als mannen? En in welke periferie van de Unie schort het er nog aan? Arbeidsmigratie vraagt beleidskeuzes én handhaving Column Pieter Hasekamp CPB, 2 december 2022. Er is veel aandacht voor de positie van arbeidsmigranten. Maar hoe zit het eigenlijk in Nederland? Recent trok de Arbeidsinspectie opnieuw aan de bel over misstanden: beroerde werkomstandigheden, slechte woonruimte en minimaal 2500 malafide uitzendbureaus die zich niet aan de wet houden. ‘De economie van de uitbuiting’, noemde NRC-journalist Marike Stellinga het in een column. De man-vrouwverhouding in bouw en ict ‘We moeten onze sector beter gaan verkopen’ Webartikel Dorine van Kesteren SER, 29 november 2022. Dat iedereen kan meedoen en gelijke kansen heeft op de arbeidsmarkt, is niet alleen van belang voor werknemers. Ook bedrijven hebben alle reden om hier bewust mee aan de slag te gaan. In de bouw en de digitale sector blijft het aandeel vrouwen in de (sub)top achter. Jeannine Peek (Capgemini Nederland) en Ruud Joosten (BAM) bespreken hoe dat komt en wat ze eraan doen. Marginale drukte Column Egbert Jongen CPB, 24 november 2022. Er is weer de nodige discussie over de marginale druk, met name in het licht van de arbeidsmarktkrapte. Verschillende voorstellen passeren de revue om de marginale druk te verlagen, zoals een voltijds- of een meerurenbonus. 'Maak nieuwe loketten voor arbeidsmarkt complementair' Column Antoine Reijnders VNO-NCW, 23 november 2022. Als werkgever is het vinden van personeel vaak een heel proces van regelingen, fondsen, loketten en begeleiders. Zeker als het gaat om mensen met afstand tot de arbeidsmarkt, die wat extra hulp nodig hebben een baan te vinden. Wat als je ook nog wilt om- of bijscholen? Sociale participatie van ouderen daalt als ze langer doorwerken Webartikel Sociale Vraagstukken, 23 november 2022. De voortdurende verlenging van het beroepsleven geeft aanleiding tot bezorgdheid over sociale participatie van ouderen. Hebben zij dan nog wel tijd voor vrijwilligerswerk, mantelzorg en oppassen op kleinkinderen? NIDI-onderzoeker Olga Grünwald onderzocht het voor haar proefschrift. Tussenrapport voor kabinet voor 'vak' arbeidsmarkt Podcast BNR, 22 november 2022. Aan het eind van het eerste jaar Rutte IV krijgt het kabinet een beoordelingsgesprek. Wat heeft het al bereikt op het gebied van de arbeidsmarkt? Waar laat het te veel liggen? En hoe moet het kabinet de komende tijd door? Je hoort: Zakaria Boufangacha, FNV, Ruben Houweling, Erasmus Universiteit en Kroonlid SER en Anne Megens van AWVN. ‘Soms moeten banen zich aanpassen aan mensen, niet andersom’ Webartikel SERmagazine, 22 november 2022. Door alle aandacht voor krapte op de arbeidsmarkt, zou je haast vergeten dat veel langdurig werklozen er niet in slagen een baan te bemachtigen. Met speciale trajecten proberen gemeenten hen toch weer aan het werk te krijgen. De aanpak van de gemeenten verschilt. Maar ze opereren vanuit dezelfde gedachte: “Meedoen is zó belangrijk. Niet alleen het individu, de hele samenleving profiteert daarvan.” De invloed van technologie op werk Podcast TNO, 21 november 2022. In deze podcastreeks gaan TNO onderzoekers met partners in gesprek over de invloed van technologie op werk. Aflevering #1: Cognitieve Support Technologie. Dijkgraaf: we hebben een schreeuwend tekort aan vakmensen Nieuws- en audiofragment BNR, 18 november 2022. We hebben een schreeuwend tekort aan vakmensen, dus we moeten er alles aan doen om jonge mensen hiervoor te stimuleren. Dat zegt minister Robbert Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap tegen politiek verslaggever Sophie van Leeuwen. 'Deze banen hebben een hele goede toekomst en je kan onmiddellijk aan het werk.' Fried Kaanen (Metaalunie): 'We hebben nu 60.000 vacatures en dat loopt alleen maar op door de vergrijzing' Podcast BNR, 18 november 2022. Is de technieksector geholpen met de ruimere energiecompensatie vanuit de overheid? EN: hoe groot is het personeelstekort nu in de sector? In ‘De top van Nederland’ een uitgebreid gesprek met Fried Kaanen, voorzitter van de Koninklijke Metaalunie. Is het een probleem om wereldkampioen deeltijdwerken te zijn? Blog Patrick Banis, directeur Arbeidsmarkt bij het CAOP, 10 november 2022 In zijn nieuwe blog vraagt Patrick Banis zich af of de deeltijdbonus in het onderwijs voor leraren die meer gaan werken, een goede oplossing is tegen het lerarentekort. Nederland is kampioen deeltijdwerken, maar als iedereen die in deeltijd werkt ‘nu even een dag meer gaat werken’, zijn we van dat probleem af?
|
|
|
|
Boeken |
OECD, Skills for the digital transition : assessing recent trends using big data Parijs : OECD, 2022. 109 p. Dit rapport presenteert de meest recente trends in de vraag op de arbeidsmarkt naar digitale professionals en digitale vaardigheden. Benadrukt wordt waar knelpunten ontstaan en waar beleidsmaatregelen nodig zijn - en zullen zijn - om individuen te ondersteunen die willen meegaan in de digitale transitie. Het rapport analyseert een breed scala aan digitale beroepen en de bijbehorende vaardigheids- en technologievereisten met behulp van een unieke set gegevens die zijn verzameld uit miljoenen vacatures die online zijn gepubliceerd in diverse Europese landen, Canada, de Verenigde Staten en Singapore. Op basis van de resultaten kunnen overheden gericht een omscholings- en bijscholingsbeleid ontwikkelen, zodat werknemers volledig kunnen profiteren van de digitale transitie. Taskforce doelmatigheid Kansrijk opleiden [Zoetermeer] : SBB, 2022. 18 p. Advies over hoe beroepsonderwijs en georganiseerd bedrijfsleven samen er voor kunnen zorgen dat mbo-studenten kansrijk worden opgeleid. De taskforce constateert vier uitdagingen die invloed hebben op het tekort aan vakkrachten op de arbeidsmarkt: Dalende instroom in het mbo; Een kansrijke toekomst; Bekostiging mbo-instellingen en studenten; Leven lang ontwikkelen (LLO). Het moet voor aankomende mbo-studenten (nog) aantrekkelijker worden om te kiezen voor een studie waar veel vraag naar is op de arbeidsmarkt. Zo moeten scholieren betere voorlichting krijgen over arbeidsmarktkansen van verschillende mbo-opleidingen. Ook dient het gemakkelijker te worden om, eenmaal in het mbo, te switchen naar een kansrijkere opleiding. TNO; Min. SZW Pilot behoud en doorstroom Leiden : TNO, 2022. 51 p. De uitstroom van medewerkers met een niet-westerse migratieachtergrond is groter en hun doorgroeimogelijkheden beperkter dan die van medewerkers zonder migratieachtergrond. Daarom heeft TNO binnen het programma Verdere Integratie op de Arbeidsmarkt van het ministerie van SZW onderzocht welke maatregelen mogelijk bijdragen aan een inclusief werkklimaat en hoe goede implementatie, monitoring en evaluatie van deze maatregelen eruitziet. De pilot heeft erin geresulteerd dat vijf grote werkgevers in Nederland naast een focus op werving en selectie ter bevordering van diversiteit ook meer oog hebben gekregen voor behoud en doorstroom van werkenden met een migratieachtergrond, door bevordering van inclusie. SEO; FME; Kesteren, J. van; Klinker, I.; Heyma, A. Skills gap in de technologische sector : inzicht in de oorzaken, inhoud, omvang en gevolgen van de skills gap in de technologische sector Amsterdam : SEO, 2022. 50 p. SEO-rapport, nr. 2022-75 Dit rapport biedt inzicht in de skills gap in de technologische sector. De focus ligt daarbij op de inhoud (aan welke skills is er een tekort?) en de omvang (in welke mate is er een tekort aan deze skills?), zowel nu als in de toekomst. Daarnaast biedt het onderzoek inzicht in de oorzaken van de skills gap. Het gaat dan om de krapte op de arbeidsmarkt voor technici, maar ook om technologische en maatschappelijke ontwikkelingen die ten grondslag liggen aan de skills gap. Tot slot zet het onderzoek de gevolgen van de skills gap uiteen en biedt het concrete handelingsperspectieven voor werkgevers, de overheid en het onderwijs, bijvoorbeeld met betrekking tot investeringen in scholing en ontwikkeling. AWVN; ABU; Tilburg University; Koops, J.; Puts, R. Borghouts, I. Goed op weg : inspirerende routeplanner voor een soepele van-werk-naar-werktransitie : 7 praktijkvoorbeelden Den Haag : AWVN, 2022. 58 p De ABU en AWVN willen hun leden en andere werkgevers stimuleren om meer transities van werk naar- werk te realiseren. Permanente aandacht voor ontwikkeling en scholing is daarbij essentieel. In de inspiratiegids is een aantal succesvolle voorbeelden van van-werk-naar-werktrajecten te lezen. Deze voorbeelden laten zien dat samenwerken loont en het mogelijk is soepele loopbaanpaden te creëren en faciliteren. Europese Cie; Vandeplas, A.; [et al.], The possible implications of the green transition for the EU labour market Luxemburg : EU, 2022. 40 p. European Economy, discussion paper nr. 176 De groene transitie zal de komende tien jaar versnellen en aanzienlijke structurele veranderingen op de arbeidsmarkten in de Europese Unie (EU) teweegbrengen. Hoewel de totale werkgelegenheidseffecten van de groene transitie beperkt kunnen blijven, zullen er waarschijnlijk verschuivingen optreden tussen sectoren, bedrijven, beroepen en regio's. Het rapport beschrijft welke regio's en demografische groepen naar verwachting het meest zullen worden getroffen door de verschuivingen tussen sectoren, bedrijven en beroepen. Er worden drie soorten banen ('groen', 'wit' en 'bruin') onderscheiden die verschillend worden beïnvloed. Bruine banen (banen in vervuilende sectoren) zouden het meest negatief worden beïnvloed. Hoewel hun aandeel over het geheel gezien relatief klein is, kunnen de effecten geconcentreerd zijn in sectoren en regio's. UWV; Berendsen, E.; Deursen, C. van; Dumhs, L.; Vries, M. de De arbeidsparticipatie van mensen met een arbeidsbeperking : de ontwikkeling in 2021 Amsterdam : UWV, 2022. 12 p. UWV Kennisverslag, nr. 2022-7 Publicatie met de belangrijkste ontwikkelingen in de arbeidsparticipatie van arbeidsbeperkten in 2021. Centraal staan voor elke groep de vragen: wie zijn er aan het werk, wie komen er aan het werk en wie blijven er aan het werk? De arbeidsparticipatie van de meeste mensen met een arbeidsbeperking die over arbeidsvermogen beschikken was eind 2021 hoger dan voor de coronacrisis. Alleen bij Wajongers lag de arbeidsparticipatie nog iets onder het niveau van 2019. Vergeleken met eind 2020 is de arbeidsparticipatie bij alle onderzochte groepen toegenomen. Europese Cie; Kiss, A.; [et al.], Slack & tightness : making sense of post COVID-19 labour market developments in the EU Luxemburg : EU, 2022. 49 p. European Economy, Discussion paper, nr. 178 De paper bespreekt de ontwikkelingen op de arbeidsmarkten Covid-19 in de hele EU. Met name wordt ingegaan op de gelijktijdige aanwezigheid van elementen van slapte en indicaties van krapte in 2021. Het rapport presenteert beschikbare gegevens over de mismatch op de arbeidsmarkt en bespreekt de mogelijke dynamiek om vooruit gaan. Geconcludeerd wordt de gelijktijdige aanwezigheid van slapte en tekorten op de arbeidsmarkt waarschijnlijk een tijdelijk fenomeen is geweest. Arbeidstekorten lijken vooral te worden veroorzaakt door het herstel van de arbeidsmarkt en niet door een belemmerde herverdeling van de arbeidsmarkt. CPB; Elk, R. van; Boer, H. W. de Onderzoekslijn onderkant arbeidsmarkt Den Haag : CPB, 2022. 7 p. Het CPB heeft de mogelijkheden verkend van een nieuw model voor de analyse van beleidsmaatregelen gericht op de zogeheten onderkant van de arbeidsmarkt. In het nieuwe model wordt naast de aanbodzijde ook rekening gehouden met een restrictie aan de vraagzijde aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Uit modeltests blijkt echter dat het model niet bruikbaar is voor betrouwbare beleidsanalyses. Deze publicatie geeft een toelichting op het onderzoek en de conclusie over de bruikbaarheid van het model. Beer, P, de De mythe van de arbeidsmarkt Brussel : VUB press, 2022. 216 p. Paul de Beer verdedigt de these dat we afstand moeten nemen van de het idee van de arbeidsmarkt en dat we duurzame arbeidsrelaties centraal moeten stellen. Maatschappelijke problemen als hardnekkige werkloosheid, kansenongelijkheid en grote beloningsverschillen worden doorgaans toegeschreven aan een niet goed functionerende arbeidsmarkt. De gangbare reactie is dat we de arbeidsmarkt beter moeten laten werken. Een goed functionerende arbeidsmarkt, zoals die in de economische leerboeken wordt beschreven, is echter een mythe. In werkelijkheid kan de arbeidsmarkt nooit werken als andere markten. Arbeid is geen handelswaar. Pogingen om de arbeidsmarkt beter te laten functioneren, door het versterken van financiële prikkels, het versoepelen van de ontslagbescherming of het vergroten van de mobiliteit van werkenden, hebben een averechts effect. Publicatie in het kader van de Willy Calewaert-leerstoel . Hoonte, M. ten; Borstlap, H. Kunnen we het even over werk hebben? : naar een ontslagvrije samenleving met werk en zekerheid voor iedereen Zaltbommel : Haystack, 2022. 158 p. Arbeidsmarktdeskundige Marjolein ten Hoonte laat zien hoe ons denken over werk en de arbeidsmarkt oplossingen in de weg staat: we benaderen werk alsof het een grote fabriek is, terwijl het een levend ecosysteem is. Met een wirwar aan contractvormen, complexe cao's en functieprofielen hebben we sociale zekerheid ingekaderd. Het boek gaat onder meer in op de uitvinding van de flexibele schil; uitzendwerk; een leven lang ontwikkelen (llo); een nieuwe sociale kwestie; het vast-flex denken; in wat voor land willen wij werken?; zijn er werkelijk te weinig mensen; de afstand van de arbeidsmarkt tot mensen; de reis op de arbeidsmarkt; platformwerk; platformprotest, platformbonden: de toekomst van de vakbonden; de ontslagvrije samenleving: van Wassenaar naar een complexecosysteem.
|
|
|
|
Tijdschriftartikelen Heeft u interesse in een tijdschriftartikel? Vraag een kopie aan bij de bibliotheek van de SER, bidoc@ser.nl |
Lillioja, A. Sociologe Heejung Chung : 'Flexibel werken kan tot uitbuiting leiden' : interview Vrij Nederland, 83 (2022) 10, p. 21-27 Interview met de Kentse hoogleraar sociologe Heejung Chung. Onderzoek naar arbeid en de balans tussen werk en privé is haar levenswerk. Ze kwam tot de conclusie dat flexibel werken leidt tot (zelf) exploitatie, schrijft ze in haar boek 'The flexibility paradox'. Heijn, J.; Wensen, J. van Ambitie afgestraft Elsevier Weekblad, 78 (2022) 37 (17 sep), p. 58-63 Nederland had nog nooit zo'n grote behoefte aan personeel dat meer uren wil werken. Maar elke extra inspanning wordt fiscaal hard bestraft. De middenklasse betaalt de rekening van doorgeschoten nivellering. Damen, B. Reorganisaties herwaarderen PW Magazine, (2022) 6, p. 36-37 Aandacht voor het HR-Trendonderzoek van uitgeverij Performa. Het doel van dit jaarlijks terugkerend onderzoek is het in kaart brengen van de ontwikkelingen in HR-beleid en uitvoering. Bij de uitkomsten van het onderzoek staat de top drie rekrutering en arbeidsmarktcommunicatie, gevolgd door personeelsontwikkeling en talentmanagement en op drie staat het voorkomen van uitval. Auteur pleit voor betere organisatie van het werk en geeft voorbeelden van vernieuwende werkprocessen zoals de arbeidsparticipatie van mensen met een arbeidsbeperking. Veth, K.; Dikkers, J.; Snoeren-Teunissen, M. Centrale uitkomsten rond LLO, inclusieve arbeidsmarkt en vitaal werken PW Magazine, (2022) 6, p. 40-42 Het SCP kopte recent dat werkgevers niet alle kansen op de huidige, krappe arbeidsmarkt benutten. Het SCP doelt hiermee op het onbenut potentieel dat wordt gevormd door werknemers die door hoge werkdruk dreigen uit te vallen en daarnaast op de grote groep Nederlanders met een afstand tot de arbeidsmarkt. In dit artikel wordt er uitgebreid aandacht geschonken aan het netwerk Mens, Werk & Organisatie. Voor 29 september heette dit netwerk Breed Platform Arbeid (BPA). Hiertoe zijn er in 2019 drie subgroepen rond de volgende actuele thema's in het leven geroepen 1. Leven Lang Ontwikkelen (LLO); 2. inclusieve arbeidsmarkt, en 3 vitaal werk(en). In dit artikel volgt per thema een verslag van de laatste ontwikkelingen en opbrengsten. Graaff, C. de Krappe arbeidsmarkt : hoofdbrekers én kansen Werkend NL, (2022) 3, p. 10-12 Interview met Olaf van Vliet, hoogleraar economie en gespecialiseerd in de arbeidsmarkt aan de Universiteit Leiden. Aan de orde komen de problemen en oplossingen voor de krappe arbeidsmarkt en de inhaalconsumptie na corona en de krimpsectoren zoals het onderwijs en de zorg. Olaf van Vliet meent dat de huidige krapte tijdelijk is maar de krapte verbetert ook de positie van werkenden en werkzoekenden. Thomas, S. Wie het weet mag het zeggen : de toekomst van werk Werkend NL, (2022) 3, p. 14-16 Aandacht voor de krappe arbeidsmarkt en de veranderende arbeidsmarkt. Personeelstekorten stapelen zich in bijna alle sectoren razendsnel op. Met ruim 1,4 vacatures per werkzoekende, volgens de nieuwste cijfers van het CBS, kunnen we spreken van een arbeidsinfarct. De krapte op de arbeidsmarkt kan onder meer verminderd worden door arbeidsparticipatie van asielzoekers en gehandicapten, efficiënter werken, meer om- en bijscholing. In dit artikel ook een interview met Machteld Greiner, afdelingsmanager Techniek op het ROC van Amsterdam. Volgens haar mogen we het beeld van onze toekomst gaan bijstellen. Lammerding, E.; Graaff, C. de Krappe arbeidsmarkt : geen garantie op werk Werkend NL, (2022) 3, p. 26-28 De krapte op de arbeidsmarkt biedt meer kansen voor werkzoekenden. Maar niet iedereen komt gemakkelijk aan een baan. Arbeidsongeschikten bijvoorbeeld zien geen verbetering op de arbeidsmarkt. Maar 55-plussers doen weer veel meer mee dan voorheen. Chahim, M.; Jongerius, A.; Tukker, A. Wie gaat straks het dak op? Arbeid is kritieke bouwsteen van energietransitie S&D, 79 (2022) 5, p. 28-35 De Europese Green Deal is praktisch maar ook symbolisch van grote betekenis. Alleen al het feit dat het gelukt is deze afspraken te maken, geeft hoop dat het zal lukken de opwarming van de aarde te beperken. Wat nu snel nodig is, is een plan van aanpak voor de Europese arbeidsmarkt. Onze industrie kan alleen verduurzamen wanneer oneerlijke concurrentie met landen buiten Europa wordt tegengegaan. Ook moet voorkomen worden dat de rekening van de energietransitie belandt bij werkenden in kwetsbare regio's en dat een tekort aan geschikte arbeidskrachten de energietransitie vertraagt. Koster, F.; Smits, W. Platformwerk : een blik op de toekomst : redactioneel Arbeidsvraagstukken, 38 (2022) 4, p. 469- 474 Themanummer over platformwerk. Inleidend redactioneel artikel van het themanummer. Dit themanummer tracht een meer afgewogen beeld van de gevolgen van verschillende soorten platformwerk in Nederland te geven. Hierbij zijn een aantal sub thema's te onderscheiden. Ten eerste: wie zijn de platformwerkers en waar werken ze? Wat voor werk doen ze en hoe zijn hun arbeidsomstandigheden? Hoe ervaren zij hun werk? Dragen platformen bij aan arbeidsmarktongelijkheden? Ten tweede wat is de definitie van platformwerk, of het gebrek aan consensus over wat platformwerk nu eigenlijk is. De artikelen laten enerzijds de variatie binnen de platformen zien en anderzijds de overeenkomsten die er bestaan tussen platformwerkers en andere werkenden. De veelheid van inzichten over platformwerk laten zien dat toekomstig onderzoek zich op een aantal thema’s zal moeten blijven richten. Le, P. H. Verschillende benaderingen van platformwerk : een literatuuronderzoek Arbeidsvraagstukken, 38 (2022) 4, p. 475-496 Themanummer over platformwerk. De platformeconomie is in de afgelopen jaren snel gegroeid en verwijst als relatief nieuw paraplubegrip naar verschillende werkfenomenen. Het doel van dit artikel is om een overzicht te bieden van de uiteenlopende benaderingen van platformwerk, inzicht te geven in de vooronderstellingen die deze benaderingen hanteren en aandacht te vragen voor onderzoek naar verwante verschijnselen. Hiah, J. Nieuwe vormen van sociale mobiliteit of een reproductie van ongelijkheden? Reflecties op migratie, gender, ras/etniciteit en klasse in het betaald huishoudelijk werk in de platformeconomie Arbeidsvraagstukken, 38 (2022) 4, p. 497-516 Themanummer over platformwerk. In dit artikel staat de vraag centraal in hoeverre de platformen ongelijkheden op basis van gender, ras/etniciteit, klasse en migratiestatus weten te reproduceren, te transformeren of tegen te gaan. Reflecterend op empirische studies uitgevoerd naar betaald huishoudelijk werk in de platformeconomie in de VS, Zuid-Afrika en noordse landen, stelt dit artikel bescheiden voor dat huishoudelijk werk in de platformeconomie ondergewaardeerd is - net zoals de sector van oudsher werd ondergewaardeerd - en gekenmerkt wordt door sociale ongelijkheid tussen werkers en klanten. Arets, M. Platformwerk : van hokje naar een bredere blik : column Arbeidsvraagstukken, 38 (2022) 4, p. 545-547 Themanummer over platformwerk. In deze column roept de auteur op tot een bredere blik op platformwerk en benadrukt eveneens dat sommige vermeende negatieve aspecten van platformwerk, die in het publieke debat veel aandacht krijgen, niet zozeer het gevolg zijn van platformisering maar zijn te herleiden naar langer bestaande arbeidsmarktproblemen. Klijs, B.; Kösters, L.; Smits, W. Platformwerk in cijfers : CBS-bericht Arbeidsvraagstukken, 38 (2022) 4, p. 548-562 Themanummer over platformwerk. Dit artikel geeft een overzicht van de knelpunten die zich voordoen bij het meten van platformwerk en presenteert (1) de eerste voorlopige resultaten van een pilot-module over platformwerk van de Enquête beroepsbevolking (EBB) en (2) de al eerder gepubliceerde resultaten van onderzoek onder platformbedrijven. De resultaten van de pilot laten zien dat de EBB bruikbaar is om de schaal van platformwerk in Nederland te monitoren maar zich niet goed leent om kenmerken van de platformwerkers en hun werkzaamheden gedetailleerd in kaart te brengen. Daarvoor is aanvullend onderzoek nodig. Tooren, M. van den; Westbeek, E.; Zoomer, T.; Ven, H. van de; Geuskens, G. Kwaliteit van arbeid en duurzame inzetbaarheid van platformwerkers : onderzoeksnotities Arbeidsvraagstukken, 38 (2022) 4, p. 563-579 Themanummer over platformwerk. In dit artikel onderzoeken de auteurs of er een verband is tussen de mate waarin platformwerkers in Nederland werkzaam zijn via digitale platformen en hun kwaliteit van arbeid en duurzame inzetbaarheid. Ze maken hiervoor gebruik van cross-sectionele data uit de Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA) 2021 van TNO en CBS. In het algemeen vinden ze weinig significante verbanden tussen de mate van platformafhankelijkheid en de kwaliteit van arbeid en de duurzame inzetbaarheid van platformwerkers. Sharp, Y. S.; Hoeven, C.; Bakker, A. B.; [et al.] Samenhang van platformwerk met werkomstandigheden en welzijn Arbeidsvraagstukken, 38 (2022) 4, p. 580-600 In dit artikel bekijken de auteurs de resultaten van een onderzoek dat de samenhang van platformwerk met werkomstandigheden en welzijn peilt. Ze bekijken hoe platformwerk samenhangt met demografische variabelen, werkomstandigheden en de mentale gezondheid. Uit de resultaten blijkt dat platformwerk in Nederland voornamelijk wordt uitgevoerd door jonge mensen zonder kinderen. Opvallend is dat personen die platformwerk verrichten minder autonomie, verhoogde werkbelasting, meer monotoon werk, vaker onheuse bejegening, en minder emotionele steun rapporteren. Koster, F. Platformisering van de economie : gevolgen voor organisaties Arbeidsvraagstukken, 38 (2022) 4, p. 601-627 Een veelgehoorde redenering luidt dat digitale platformen tot versnippering van werk leiden en dat dit het dominante organisatiemodel wordt (en dus dat het ook wordt overgenomen door niet-platformorganisaties). In de literatuur is echter ook een andere opvatting te vinden die stelt dat digitale platformen samengaan met een grotere mate van kennisintensiteit van de economie. Dit gaat gepaard met een grotere nadruk op investeringen in personeel. Volgens de eerste redenering kiezen organisaties voor minimalisering van kosten (de-low-road-strategie) en de tweede redenering is gebaseerd op maximalisering van opbrengsten (de high-road-strategie). In dit onderzoek wordt de vraag gesteld of platformisering van de economie samengaat met een algemene trend van organisatiestrategieën. Daarvoor is een landenvergelijkende studie uitgevoerd op basis van het European Company Survey (ECS) uit 2019. De resultaten laten zien dat platformisering van de economie samengaat met de high-road-strategie.
|
|
|
|
|
|
|